Time rolls along in eternal cycles of rise and decline. Utsarpini is a “rising” era in which human morale and natural conditions improve over time. At the end of Utsarpini, begins Avasarpini, a “declining” era of the same length, in which human morale and virtues deteriorate. During the middle of every rising and declining era twenty-four souls become Tirthankaras. They are the humans like us who rise to that level. While accumulating different karmas, they also accumulate get a special karma called Tirthankar Nam Karma in the last 3rd of their life by performing one or more of the 20 special austerities.
Tirthankar Nam Karma matures in the final life and leads the person to become a Tirthankara. After attaining omniscience, Tirthankara reorganize Jain religion to suit the changing times.
Tirthankaras are also called Arihantas, Jinas, Kevalis, and Vitragi. Arihant means “destroyer of inner enemies,” Jina means “victor of inner enemies,” and vitragi means “one who does not have anymore attachment or hatred towards anyone.” This means that they are totally detached from worldly aspects. They have destroyed the four ghati karmas, namely Jnanavarniya Karma, Darshanavarniya Karma, Mohniya Karma, and Antaraya Karma. They are Kevaljnani meaning that they know everything everywhere that happened in the past, that is happening now, and that will happen in the future at the same time. They are also Kevaldarshani, meaning that they can see all that happened in the past, that is happening now, and that will happen in the future all at the same time. They reinstate the fourfold order of sadhus (monks), sadhvis (nuns), shravaks (male householders), and shravikas (female householders).
Jains celebrate five major events in the life of a Tirthankar. They are called Kalyanak (auspicious events). They are:
1. Chyavana Kalyanak – This is the event when the Tirthankar’s soul departs from its last life, and is conceived in the mother’s womb.
2. Janma Kalyanak– This is the event when the Tirthankar’s soul is born.
3. Diksha Kalyanak– This is the event when the Tirthankar’s soul gives up all his/her worldly possessions and becames a monk/nun. (Digambar sect does not believe that women can become Tirthankar or be liberated.)
4. Kevaljnana Kalyanak– This is event when Tirthankar’s soul destroys the four ghati karmas completely and attains the Kevaljnana (absolute knowledge). Celestial angels set Samavsaran for Tirthankars from where he/she delivers the first sermon. This is the most important event for the entire Jain order as the Tirthankar reinstates Jain Sangh and preaches the Jain path of purification and liberation.
5. Nirvana Kalyanak –This event is when a Tirthankar’s soul is liberated from this worldly physical existence forever and becomes a Siddha. On this day, the Tirthankar’s soul destroys the four aghati karmas completely, and attains salvation, the state of eternal bliss.
There are other significant events also in the final life of a Tirthankars. When a Tirthankar’s soul is conceived, his/her mother has fourteen dreams (some texts mention sixteen dreams). A Tirthankar’s soul, while even in mother’s womb, has three types of knowledge, namely Matijnan, Shrutjnan, and Avadhijnan. One year before the time of renunciation, a group of celestial angels come to pay homage to the future Tirthankar. They remind him/her that the time to renounce the world is arriving. When a Tirthankar renounces the worldly life, he attains Manahparyavjnan, the fourth type of the knowledge, which enables him/her to know people’s thoughts.
# | Name | Father | Mother | Birth Place | Number of Ganadharas | Place of Death | Emblem |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Rishabha (Adinath) | Nabhi-Raja | Maru-Devi | Ayodhya | 84 | Mount Kailasa | Bull |
2 | Ajitnath | Jita Satru | Vijaya-Devi | Ayodhya | 90 | Samet Sikhar | Elephant |
3 | Sambhavanath | Jitari | Sena | Sravasti | 105 | Samet Sikhar | Horse |
4 | Abhinandannath | Samvara | Siddhartha | Ayodhya | 103 | Samet Sikhar | Monkey |
5 | Sumatinath | Megh-Prabha | Sumangala | Ayodhya | 116 | Samet Sikhar | Curlew |
6 | Padmabrabha | Dharana (Sidhara) | Susima | Kausambhi | 111 | Samet Sikhar | Red Lotus |
7 | Suparshvanath | Supratishtha | Prithvi | Kasi (Banaras) | 95 | Samet Sikhar | Svastika |
8 | Chandraprabha | Mahasena | Lakshmana | Chandrapuri | 93 | Samet Sikhar | Crescent |
9 | Pushpadanta (Suvidhinatha) | Sugriva | Rama (Supriya) | Kakandi | 88 | Samet Sikhar | Dolphin |
10 | Shitalnath | Dridharatha | Sunanda | Bhadrikapuri | 81 | Samet Sikhar | Wishing Tree |
11 | Shreyansanath | Vishnu | Vishnudri (Vishna) | Simhapuri | 77 | Samet Sikhar | Garuda |
12 | Vasupujya | Vasupujya | Vijaya (jaya) | Champapuri | 66 | Champapuri | Buffalo |
13 | Vimalnath | Kritvarman | Suramya (Syama) | Kampilya | 55 | Samet Sikhar | Boar |
14 | Anantnath | Simhasena | Sarvavasa | Ayodhya | 50 | Samet Sikhar | Bear |
15 | Dharmanath | Bhanu | Suvrata | Ratnapuri | 43 | Samet Sikhar | Vajardanda |
16 | Shantinath | Visvasena | Acira | Hastinapura | 36 | Samet Sikhar | Deer |
17 | Kunthunath | Surya(Sura) | Sri-Devi | Hastinapura | 35 | Samet Sikhar | He Ggoat |
18 | Aranath | Sudarsana | Mitra (Devi) | Hastinapura | 30 | Samet Sikhar | Fish |
19 | Malinath | Kumbha | Rakshita | Mithilapuri | 28 | Samet Sikhar | Waterpot |
20 | Munisuvrata | Sumitra | Padmavati | Kusagranagara (Raj-grih) | 18 | Samet Sikhar | Tortoise |
21 | Nami Natha | Vijaya | Vapra (Vipra) | Mithilapuri (Mathura) | 17 | Samet Sikhar | Blue Lotus |
22 | Neminatha | Samudravijaya | Sivadevi | Sauripura (Dvaraka) | 11 | Mount Girnar | Conch |
23 | Parsva Natha | Asvasena | Vama | Kasi (Banaras) | 10 | Samet Sikhar | Serpent |
24 | Mahavira (Vardhamana) | Siddharatha | Priyakarni (Trishala) | Kundapura | 11 | Pava Puri | Lion |
Mahävir Swami attained nirvana at Päväpuri,
Nemi-Näth attained nirvana at Girnar,
Väsupujya attained nirvana at Champäpuri,
Rushabhdev attained nirvana at Mount Ashtäpad (Kailäsha).
Other Twenty Tirthankars attained nirvana at mount Samet Shikhar.
*Ganadhars are the chief disciples of the Tirthankars.
Place of Birth | Date of Birth | Father | Mother | Date of Nirvana | Place of Nirvana | Sign | Cause of Vairagya | Date of birth in Y2000 | Date of Nirvana in Y2000 | Color | Age |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ayodhya (UP) | Chaitra Krishna 9th | Shri Nabhiraiji | Marudevi | Magh Krishna 14th | Kailash Parwat | Bull | Nilanjana Death | 29th March | 4th Feb | Golden | 84,00,000 Purva |
Ayodhya (UP) | Magh Shukla 10th | Jita Satru | Vijaya-Devi | Chaitra Shukla 5th | Mount Parasnath | Elephant | Ulkapat | 15th Feb | 9th April | Golden | 72,00,000 Purva |
Sravasti | Kartik Sukla 15th | Jitari | Sena | Chaitra Shukla 6th | Samet Sikhar | Horse | Megh | 23rd Nov | 10th April | Golden | 60,00,000 Purva |
Ayodhya (UP) | Magh Sukla 12th | Samvara | Siddhartha | Baisakh Shukla 6th | Samet Sikhar | Monkey | Gandharva nagar | 16th Feb | 9th May | Golden | 50,00,000 Purva |
Ayodhya (UP) | Shrawan Sukla 2nd | Megh-Prabha | Sumangala | Chaitra Shukla 11th | Samet Sikhar | Curlew | Jati smaran | 1st August | 14th April | Golden | 40,00,000 Purva |
Kausambhi | Kartik Krishna 13th | Dharana (Sidhara) | Susima | Falgun Krishna 14th | Samet Sikhar | Red Lotus | Jati smaran | 25th OCT | 23th Feb | Red | 30,00,000 Purva |
Kasi (Banaras) | Jyeshth Shukla 12th | Supratishtha | Prithvi | Falgun Krishna 7th | Samet Sikhar | Svastika | Falling of leaves | 13th June | 26th Feb. | Golden | 20,00,000 Purva |
Chandrapuri | Paush Krishna 11th | Mahasena | Lakshmana | Falgun Shukla 7th | Samet Sikhar | Crescent | Tadit | 2nd March | 12th March | White | 10,00,000 Purva |
Kakandi | Mangsir Shukla 1st | Sugriva | Rama (Supriya) | Bhadon Shukla 8th | Samet Sikhar | Dolphin | ulka | 8th Dec | 6th Aug | White | 2,00,000 Purva |
Bhadrikapuri | Magh Krishna 12th | Dridharatha | Sunanda | Ashwin Shukla 8th | Samet Sikhar | kalpavraksh-Wishing Tree | himnash | 2nd Feb | 5th Oct | Golden | 1,00,000 Purva |
Simhapuri | Falgun Krishna 11th | Vishnu | Vishnudri (Vishna) | Shrawan Shukla 15th | Samet Sikhar | Garuda | Falling of leaves | 1st March | 15th Aug | Golden | 84,00,000 Years |
Champapuri | Falgun Krishna 14th | Vasupujya | Vijaya (jaya) | Bhadon Shukla 14th | Champapuri Mandargiri | Buffalo | Jati smaran | 5th March | 12TH SEP | Red | 72,00,000 Years |
Kampilya | Magh Shukla 4th | Kritvarman | Suramya(Syama) | Asadh Krishna 8th | Mount Parasnath | Boar | megh | 9th FEB | 25th JUN | Golden | 60,00,000 Years |
Ayodhya | Jyeshth Krishna 12th | Simhasena | Sarvavasa | Chaitra Krishna 15th | Mount Parasnath | Bear | ulka pat | 30th May | 4th April | Golden | 40,00,000 Years |
Ratnapuri | Magh Shukla 13th | Bhanu | Suvrata | Jyeshth Shukla 4th | Mount Parasnath | Vajardanda | ulka pat | 17th Feb | 5th June | Golden | 10,00,000 Years |
Hastinapura | Jyeshth Krishna 4th | Visvasena | Acira | Jyeshth Krishna 14th | Mount Parasnath | Deer | Jati smaran | 22nd May | 2nd June | Golden | 1,00,000 Years |
Hastinapura | Baisakh Shukla 1st | Surya(Sura) | Sri-Devi | Baisakh Shukla 1st | Mount Parasnath | He goat | Jati smaran | 5th May | 5th May | Golden | 95,000 Years |
Hastinapura | Mangsir Shukla 10th | Sudarsana | Mitra(Devi) | Chaitra Krishna 15th | Mount Parasnath | Fish | Megh | 18th Dec | 4th April | Golden | 84,000 Years |
Mithilapuri | Mangsir Shukla 11th | Kumbha | Rakshita | Chaitra Krishna 15th | Mount Parasnath | Waterpot | Tadit | 19th Dec | 4th April | Blue | 55,000 Years |
Kusagranagara | Baisakh krishna 12th | Sumitra | Padmavati | Falgun Badi 12th | Mount Parasnath | Tortoise | Jati smaran | 1st May | 2nd March | Black | 30,000 Years |
Mithilapuri(Mathura) | Asadh Krishna10th | Vijaya | Vapra(Vipra) | Baisakh Krishna 14th | Mount Parasnath | Blue Lotus | Jati smaran | 27th June | 3rd May | Golden | 10,000 Years |
Sauripura (Dvaraka) | Shrawan Shukla 6th | Samudravijaya | Sivadevi | Asadh Shukla 7th | Mount Girnar | Conch | Jati smaran | 5th Aug | 7th July | Black | 1,000 Years |
Kasi(Banaras) | Paush Krishna 11th | Asvasena | Vama | Shrawan Shukla 7th | Mount Parasnath | Serpent | Jati smaran | 2nd March | 6th Aug | Blue | 100 Years |
Kundapura | Chaitra Shukla 13th | Siddharatha | Priyakarni (Trishala) | Chaitra Shukla 13th | Pava Puri (BIHAR) | Lion | Jati smaran | 16th April | 27th Oct | Golden | 72 Years |
તીર્થંકરના નામ, તેમના ચિન્હ, ચિન્હનો અર્થ અને નામનો અર્થ
શ્રી ઋષભદેવ (અદિનાથ) – બળદ (શક્તિ, મહત્તા): નામનો અર્થ “શ્રેષ્ઠ સ્વામી” છે. તેઓ પ્રથમ તીર્થંકર છે અને કર્મનો નિયમ, સત્વકર્મ અને આધ્યાત્મિક જીવનના પ્રતિક છે.
શ્રી અજિતનાથ – હાથી (શક્તિ, અપરાજિતતા): નામનો અર્થ “અજીત” એટલે અપરાજિત. તેઓ ક્રોધ, ગર્વ, લોભ અને કામ પર વિજય મેળવનારા તીર્થંકર છે.
શ્રી સંભવનાથ – ઘોડો (સૌમ્યતા, શક્તિ): નામનો અર્થ “સંભવ” એટલે વ્યવસ્થિત અને સહાનુભૂતિશીલ. તેઓ શાંત અને દયાળુ જીવન જીવતા હતા.
શ્રી અભિનંદનસ્વામી – વાંદરો (ચતુરાઈ, નિર્દોષતા): નામનો અર્થ “પ્રશંસનીય” છે. તેઓ નિર્દોષતા અને પ્રભાવશાળી જીવનના પ્રતિક છે.
શ્રી સુમતિનાથ – ક્રોંચ પક્ષી (બુદ્ધિ, સમજદારી): નામનો અર્થ “સમજદાર અને બુદ્ધિમાન” છે. તેઓ વિચારશીલ અને આત્મનિર્ભર જીવન દર્શાવે છે.
શ્રી પદમપ્રભુસ્વામી – કમળ (શુદ્ધતા, પવિત્રતા): નામનો અર્થ “પદ્મ જેવા શુદ્ધ અને સુંદર” છે. તેઓ પવિત્રતા, શાંતિ અને આધ્યાત્મિક પ્રકાશના પ્રતિક છે.
શ્રી સુપાર્શ્વનાથ – સ્વસ્તિક (સહનશીલતા, પરિશ્રમ): નામનો અર્થ “શ્રેષ્ઠ ધાર્મિક જીવન ધરાવનાર” છે. તેઓ પરિશ્રમ, સહનશીલતા અને નિર્વિકાર જીવન દર્શાવે છે.
શ્રી ચંદ્રપ્રભુસ્વામી – ચંદ્ર (શાંતિ, તેજસ્વીતા): નામનો અર્થ “ચંદ્ર જેવા શાંત અને તેજસ્વી” છે. તેઓ શાંતિ, સૌમ્યતા અને આધ્યાત્મિક પ્રકાશ લાવે છે.
શ્રી પુષ્પદંત – મગર (લાભ, સુખ): નામનો અર્થ “લાભદાયક અને સુખ પ્રદાન કરનારા” છે.
શ્રી શીતલનાથ – કલ્પવૃક્ષ (શાંતિ, ઠંડક): નામનો અર્થ “ઠંડક અને શાંતિપ્રિય” છે. તેઓ અહિંસા અને સમાધાનના પ્રતિક છે.
શ્રી શ્રેયાંસનાથ – ગેંડો (શ્રેષ્ઠતા, કલ્યાણ): નામનો અર્થ “શ્રેષ્ઠતા પ્રાપ્ત કરનાર” છે. તેઓ સર્વમંગલ સાધન અને સમૃદ્ધ જીવન પ્રદાન કરે છે.
શ્રી વાસુપુજ્ય – ભૈસ (પવિત્રતા, ધનપ્રિયતા): નામનો અર્થ “પવિત્ર અને ધનપ્રિય” છે. તેઓ નિયમિતતા, શાંતિ અને આધ્યાત્મિક વિજ્ઞાન પ્રદર્શિત કરે છે.
શ્રી વિમલનાથ – શુકર (શુદ્ધતા, નિર્દોષતા): નામનો અર્થ “શુદ્ધ અને નિર્દોષ” છે. તેઓ મન, વાણી અને કર્મમાં શુદ્ધતા લાવે છે.
શ્રી અનંતનાથ – બાજ (શક્તિ, અનંત ગુણો): નામનો અર્થ “અનંત ગુણો ધરાવનાર” છે. તેઓ અહિંસા, ધૈર્ય અને સર્વોચ્ચ શાંતિ પ્રદાન કરે છે.
શ્રી ધર્મનાથ – વજ્ર (ધર્મ, મજબૂતી): નામનો અર્થ “ધર્મના પાલક” છે. તેઓ નિયમ, ધાર્મિક જીવન અને તપશ્ચર્ય દર્શાવે છે.
શ્રી શાંતિનાથ – હરણ (શાંતિ, સહનશીલતા): નામનો અર્થ “શાંતિપ્રિય” છે. તેઓ સહનશીલતા અને દયાળુ જીવન પ્રદાન કરે છે.
શ્રી કુંથુનાથ – બકરો (જ્ઞાન, ઊંચાઈ): નામનો અર્થ “જૂથિત જ્ઞાન ધરાવનાર” છે. તેમણે વિશિષ્ટ જ્ઞાન અને આધ્યાત્મિક ઊંચાઈ પ્રાપ્ત કરી છે.
શ્રી અરનાથ – માછલી (માર્ગદર્શન, કરમયોગ): નામનો અર્થ “શ્રેષ્ઠ માર્ગદર્શક” છે. તેઓ સત્ય, નિયંત્રણ અને કરમયોગના પ્રતિક છે.
શ્રી મલ્લિનાથ – કલશ (શક્તિ, સમર્પણ): નામનો અર્થ “મજબૂત અને શક્તિશાળી” છે. તેઓ આત્મનિર્ભરતા, સમર્પણ અને નિર્મળ જીવન પ્રદાન કરે છે.
શ્રી મુનિસુવ્રત – કાચુઆ (સંત, શાંતિ): નામનો અર્થ “સંત અને તપશ્ચર્યપ્રિય” છે. તેઓ સાધુજીવન અને નિર્વિકારતા લાવે છે.
શ્રી નમિનાથ – હળવો કે બદામી કમળ (ભક્તિ, નિમ્રતા): નામનો અર્થ “નમ્ર અને શ્રેષ્ઠ ભક્તિ ધરાવનાર” છે. તેઓ સહાનુભૂતિ અને આધ્યાત્મિક વિજય પ્રદાન કરે છે.
શ્રી નેમિનાથ – શંખ (પવિત્રતા, શાંતિ): નામનો અર્થ “પવિત્ર અને નમ્ર” છે. તેઓ અહિંસા, કરુણા અને શાંતિ લાવે છે.
શ્રી પાર્શ્વનાથ – સાપ (સહનશીલતા, ધાર્મિકતા): નામનો અર્થ “સહનશીલ અને ધાર્મિક” છે. તેઓ અહિંસા, ધર્મ અને તપશ્ચર્યના પ્રતિક છે.
શ્રી મહાવીરસ્વામી – સિંહ (વીરતા, મહાપ્રવર્તકતા): નામનો અર્થ “મહાન વીર અને મહાપ્રવર્તક” છે. તેઓ અહિંસા, સત્ય, પરિગ્રહમુક્તિ અને કૈવલ્ય પ્રાપ્ત કરાવે છે.
પ્રથમ દેશના
[1] શ્રી ઋષભદેવ (આદિનાથ) ભગવાન
પ્રભુએ સમવસરણની મધ્યમાં સિંહાસન પર બિરાજમાન થઈ યતિધર્મ અને શ્રાવકધર્મનું પ્રતિપાદન કર્યું. આ રીતે પ્રથમ દેશના આપી.
[2] શ્રી અજિતનાથ સ્વામી
પ્રભુએ ૫૩ પ્રશ્નોના ઉત્તરો આપી સમકિતની સમજણ આપતી અને. ધર્મધ્યાનના ચાર ભેદ વર્ણવતી પ્રથમ દેશના આપી.
[3] શ્રી સંભવનાથ સ્વામી
પ્રભુએ અનિત્યભાવનાને વર્ણવતી પ્રથમ દેશના આપી.
[4] શ્રી અભિનંદનનાથ સ્વામી
પ્રભુએ અશરણ ભાવનાનું વર્ણન કરતી પ્રથમ દેશના આપી.
[5] શ્રી સુમતિનાથ સ્વામી
પ્રભુએ સંસારના સંબંધોની આસક્તિનું સ્વરૂપ સમજાવતાં એકત્વભાવનાની પ્રથમ દેશના આપી.
[6] શ્રી પદ્મપ્રભુ સ્વામી
પ્રભુએ સહુને સંસારભાવના સમજાવતી પ્રથમ દેશના આપી.
[7] શ્રી સુપાર્શ્વનાથ સ્વામી
પ્રભુએ અન્યત્વ ભાવના સમજાવતી દેશના આપી. “સ્ત્રી, પુત્ર, માતા, પિતા, કુટુંબ, પરિવાર, ધન-ધાન્ય વગેરે તથા પોતાનું શરીર – આ બધું આત્માથી ભિન્ન છે,” તેમ ઉપદેશ આપ્યો.
[8] શ્રી ચંદ્રપ્રભ સ્વામી
પ્રભુએ અશુચિભાવના વિષયક ધર્મદેશના આપી.
[9] શ્રી સુવિધિનાથ સ્વામી (પુષ્પદંત સ્વામી)
પ્રભુએ આસ્રવભાવનાનું વર્ણન કરતી પ્રથમ દેશના આપી. પ્રભુએ જણાવ્યું કે “આ સંસાર અનંત દુઃખોના સમૂહનો ભંડાર છે.”
[10] શ્રી શીતળનાથ સ્વામી
પ્રભુએ સંવરભાવના સમજાવતી પ્રથમ દેશના આપી.
[11] શ્રી શ્રેયાંસનાથ સ્વામી
પ્રભુએ નિર્જરાભાવના વિષયક પ્રથમ દેશના આપી. “જેમાં સંસારરૂપી મહાવૃક્ષનાં બીજ ભરાયેલા છે,” તેમ ઉપદેશ આપ્યો.
[12] શ્રી વાસુપૂજ્ય સ્વામી
પ્રભુએ ધર્મદુર્લભ ભાવનાની પ્રથમ દેશના આપી.
[13] શ્રી વિમળનાથ સ્વામી
પ્રભુએ બોધિદુર્લભ ભાવનાનું વર્ણન કરતી પ્રથમ દેશના આપી. પ્રભુએ સમજાવ્યું કે “મનુષ્યભવની પ્રાપ્તિ ખૂબ દુર્લભ છે, તેથી આ ભવ પાપબાંધમાં બરબાદ ન કરવો.”
[14] શ્રી અનંતનાથ સ્વામી
પ્રભુએ લોકભાવના તથા નવ તત્વના સ્વરૂપનું વર્ણન કરતી પ્રથમ દેશના આપી. “હે ભવ્યજીવો! તત્વને ન સમજનારા જીવો દ્રવ્યથી દેખતા હોવા છતાં ભાવથી અંધ છે,” તેમ ઉપદેશ આપ્યો.
[15] શ્રી ધર્મનાથ સ્વામી
પ્રભુએ મોક્ષનો ઉપાય તથા કષાયના સ્વરૂપનું વર્ણન કરતી પ્રથમ દેશના આપી. ક્રોધ, માન, માયા અને લોભનાં સ્વરૂપને સરળ રીતે સમજાવી, અનેક આત્માઓને તરણો માર્ગ દર્શાવ્યો.
[16] શ્રી શાંતિનાથ ભગવાન
પ્રભુએ ‘ઇન્દ્રિયો પર વિજય’ વિષયક પ્રથમ દેશના આપી.
[17] શ્રી કુંથુનાથ સ્વામી
પ્રભુએ મનશુદ્ધિ વિષયક પ્રથમ દેશના આપી. આત્માના ઉત્થાનમાં મનશુદ્ધિ અને મનોયોગની ભૂમિકાનું મહત્વ સમજાવ્યું.
[18] શ્રી અરનાથ સ્વામી
પ્રભુએ “રાગ-દ્વેષ-મોહ વિજય” વિષયક પ્રથમ દેશના આપી.
[19] શ્રી મલ્લિનાથ સ્વામી
પ્રભુએ “સમતા અને સામાયિક” વિષયક પ્રથમ દેશના આપી.
[20] શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામી
પ્રભુએ “યતિધર્મ અને શ્રાવકધર્મને યોગ્ય રીતે જીવવાની રીત” વિષય પર પ્રથમ દેશના આપી.
[21] શ્રી નમિનાથ સ્વામી
પ્રભુએ “શ્રાવકકરણી” વિષયક પ્રથમ દેશના આપી.
[22] શ્રી નેમિનાથ સ્વામી
પ્રભુએ મહાવિઘઈ પછી સ્વજનોના વિયોગમાં યોગેશ્વર શ્રીકૃષ્ણના અભક્ષ્ય તથા રાત્રિભોજનના ત્યાગ સંબંધિત પ્રથમ દેશના આપી.
[23] શ્રી પાર્શ્વનાથ સ્વામી
[24] શ્રી મહાવીરસ્વામી
પ્રભુએ પોતાની છદ્મસ્થ અવસ્થામાં, સાડા બાર વર્ષ સુધી કર્મવિરુદ્ધ પ્રથમ દેશના આપી. રાજગૃહના ઉદ્યાનમાં આપેલી આ પ્રથમ દેશનાથી નિષ્ફળ યુદ્ધનો પ્રારંભ થયો. પ્રથમ રાત્રિથી ગોવાળના સ્થળેથી શરૂ થયેલી આ દેશનામાં તીર્થની સ્થાપના ન થઈ, પરંતુ મોક્ષપુરુષાર્થની મહત્તા સમજાવવામાં આવી. પ્રભુએ પોતાના શાસનનું ભાવિ ભાખી દેશના પૂર્ણ કરી.
પંચ કલ્યાણક
- ચ્યવન (ગર્ભ) કલ્યાણક: ૐ હ્રીં શ્રી… પરમેષ્ઠિને નમઃ
- જન્મ કલ્યાણક: ૐ હ્રીં શ્રી… અહંતે નમઃ
- દીક્ષા કલ્યાણક: ૐ હ્રીં શ્રી… નાથાય નમઃ
- કેવળજ્ઞાન કલ્યાણક: ૐ હ્રીં શ્રી… સર્વજ્ઞાય નમઃ
- નિર્વાણ–મોક્ષ કલ્યાણક: ૐ હ્રીં શ્રી… પારંગતાય નમઃ
========================
૨૪ તીર્થંકરોં ના પૂર્વ-ભવ
પહેલા તીર્થકર
૧. ધન્ના સાર્થવાહ
૨. યુગલિયા
૩. સૌધર્મ દેવલોક
૪. મહાબલ
૫. લલિતાંગ
૬. વજ્રજંઘ
૭. યુગલિયા
૮. સૌધર્મ દેવલોક
૯. વૈદ્ય જીવાનન્દ
૧૦. અચ્યુત દેવલોક
૧૧. વજ્રનાભ ચક્રવર્તી
૧૨. સર્વાર્થ દેવ લોક
૧૩. તીર્થકર ઋષભ દેવ
બીજા તીર્થંકર
૧. વિમલ
૨. વિજય દેવલોક
૩. તીર્થકર અજિતનાથ
ત્રીજા તીર્થંકર
૧. વિમલવાહન
૨. આનત દેવલોક
૩. તીર્થંકર સંભવનાથ
ચોથા તીર્થંકર
૧. ધર્મસિંહ
૨. વિજય દેવલોક
૩. તીર્થંકર અભિનન્દન
પાંચમા તીર્થંકર
૧. સુમિત્ર
૨. વૈજયન્ત દવલોક
૩. તીર્થંકર સુમતિનાથ
છઠ્ઠા તીર્થંકર
૧. અપરાજિત નામક રાજા
૨. ગ્રૈવેયક માં દેવ
૩.તીર્થકર પદ્મપ્રભ
સાતમા તીર્થંકર
૧. સુન્દરબાહુ
૨. છઠા ગ્રૈવેયક દેવલોક
૩. તીર્થંકર સુપાર્શ્વનાથ
આઠમા તીર્થંકર
૧. દીર્ઘબાહુ
૨. વૈજયન્ત દેવલોક
૩. તીર્થંકર ચન્દ્રપ્રભ
નાવમાં તીર્થંકર
૧. યુગબાહુ
૨. વૈજયન્ત દેવલોક
૩. તીર્થંકર સુવિધિનાથ
દસમાં તીર્થંકર
૧. લષ્ટબાહુ
૨. પ્રાણત દેવલોક
૩. તીર્થંકર શીતલનાથ
અગિયારમા તીર્થંકર
૧. દત્ત
૨. મહશુક્ર દેવલોક
૩. તીર્થંકર શ્રેયાંસનાથ
બારમા તીર્થંકર
૧. ઇન્દ્રદત્ત
૨. પ્રાણત દેવલોક
૩. તીર્થંકર વાસુપૂજ્ય
તેરમા તીર્થંકર
૧. સુન્દર
૨. સહસ્રાર દેવલોક
૩. તીર્થંકર વિમલનાથ
ચૌદમા તીર્થંકર
૧. માહેન્દ્ર
૨. પ્રાણત દેવલોક
૩. તીર્થંકર અનન્તનાથ
પંદરમાં તીર્થંકર
૧. સિંહરથ
૨. વૈજયન્ત દેવલોક
૩. તીર્થંકર ધર્મનાથ
સોળમા તીર્થંકર
૧. રાજા શ્રીષેણ
૨. ભોગભૂમિ ના જીવ
૩. શ્રીપ્રભદેવ
૪. અમિત-તેજ વિદ્યાધર
૫. તેરમું સ્વર્ગ
૬. અપરાજિત બલદેવ
૭. અચ્યુત સ્વર્ગ ના ઇન્દ્ર
૮. વજ્રાયુધ ચક્રવર્તી
૯. ગ્રૈવેયક અહમિન્દ્ર
૧૦. મેઘરથ
૧૧. સર્વાર્થસિદ્ધ દેવલોક
૧૨. તીર્થંકર શાન્તિનાથ
સત્તરમા તીર્થંકર
૧. રૂક્ષી
૨. સર્વાર્થસિદ્ધ દેવલોક
૩. તીર્થંકર કુંથુનાથ
અઢારમા તીર્થંકર
૧. સુદર્શન
૨. નાવમાં ગ્રૈવેયક દેવલોક
૩. તીર્થંકર અરનાથ
ઓગણીસમા તીર્થકર
૧. નન્દન
૨. વૈજયન્ત દેવલોક
૩. તીર્થંકર મલ્લીનાથ
વીસમાં તીર્થકર
૧. સિંહગિરિ
૨. પ્રાણત દેવલોક
૩. તીર્થંકર મુનિસુવ્રત
એકવીસમાં તીર્થકર
૧. અદીનસત્ય
૨. અપરાજિત દેવલોક
૩. તીર્થંકર નમિનાથ
બાવીસમાં તીર્થંકર
૧. ધનકુમાર
૨. સૌધર્મ દેવલોક
૩. ચિત્રગતિ
૪. માહેન્દ્ર દેવલોક
૫. અપરાજિત દેવલોક
૬. આનત દેવલોક
૭. રાજા શંખ
૮. અપરાજિત દેવલોક
૯. તીર્થંકર અરિષ્ટનેમિ
ત્રેવીસમા તીર્થકર
૧. મરુભૂતિ
૨. હાથી નો ભવ
૩. સહસ્રાર દેવલોક
૪. કિરણદેવ વિદ્યાધર
૫. અચ્યુત દેવલોક
૬. વજ્રનાભ
૭. ગ્રૈવેયક દેવલોક
૮. સુદર્શન
૯. પ્રાણત દેવલોક
૧૦. તીર્થકર પાર્શ્વનાથ
ચોવીસમાં તીર્થકર
૧. નયસાર
૨. સૌધર્મ દેવલોક
૩. મરીચિ
૪. બ્રહ્મસ્વર્ગ ના દેવ
૫. કૌશિક બ્રાહ્મણ
૬. પુષ્યમિત્ર બ્રાહ્મણ
૭. સૌધર્મ દેવલોક
૮. અગ્નિદ્યોત
૯. દ્વિતીય ઈશાન દેવલોક
૧૦. અગ્નિભૂતિ
૧૧. સનતકુમાર દેવલોક
૧૨. ભારદ્વાજ
૧૩. માહેન્દ્ર દેવલોક
૧૪. સ્થાવર બ્રાહ્મણ
૧૫. બ્રહ્મકલ્પ દેવલોક
૧૬. વિશ્વભૂતિ
૧૭. મહાશુક્ર દેવલોક
૧૮. ત્રિપૃષ્ઠ વાસુદેવ
૧૯. સાતવીં નરક
૨૦. સિંહ
૨૧. ચૌથી નરક
૨૨. વિમલ રાજકુમાર
૨૩. પ્રિયમિત્ર ચક્રવર્તી
૨૪. મહાશુક્ર દેવલોક
૨૫. નન્દન
૨૬ પ્રાણત દેવ
૨૭. તીર્થંકર મહાવીર
=================
ક્રમ | તીર્થંકર | જન્મ પહેલાનું દેવલોક | જન્મ સ્થળ; નિર્વાણ સ્થળ |
પિતા-માતા | વર્ણ | લાંછન (ચિન્હ) | ઊંચાઈ | આયુષ્ય | વૃક્ષ | ક્ષેત્રરક્ષક દેવ આત્મા |
શિષ્ય; શિષ્યા |
નિર્વાણ સ્થળ | જન્મ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
૧ | ઋષભ દેવ | સર્વાર્થસિદ્ધ | વિનિતાનગરી; પાલીતણા |
નાભિરાજા મરુદેવી |
સુવર્ણ | વૃષભ કે બળદ | ૧,૫૦૦ મીટર | ૫૯૨.૭૦૪ ૧૦૧૮ વર્ષ | વટ (વડ) | ગોમુખ અને ચક્રેશ્વરી |
પુંડરિક; બ્રાહ્મી |
અષ્ટાપદ (કૈલાશ) | ૧૦૨૨૪ વર્ષ પહેલાં |
૨ | અજિતનાથ | વિજયવિમાન | આયોધ્યા; સમ્મેત શિખર |
જિતશત્રુ વિજયમાતા |
સુવર્ણ | હાથી | ૧,૩૫૦ મીટર | ૫૦૮.૦૩૨ ૧૦૧૮ વર્ષ | સાલ | મહાયક્ષ અને અજિતબાલા; અથવા રોહીણી |
સિંહસેન; ફાલ્ગુ |
સમ્મેત શિખર | ૫ x ૧૦૨૨૩ વર્ષ પહેલાં |
૩ | સંભવનાથ | સાતમી કે ઉવારીમા ગ્રૈવેયક | સવાથી; શ્રાવસ્તી |
જીતારી by સેનમાતા |
સુવર્ણ | અશ્વ | ૧,૨૦૦ મીટર | ૪૨૩.૩૬૦ ૧૦૧૮ વર્ષ | પ્રયાલા | ત્રિમુખ અને દુરીતારી; અથવા પ્રજ્ઞપ્તી |
ચારુ; સ્યામા |
સમ્મેત શિખર | ૨ x ૧૦૨૨૩ વર્ષ પહેલાં |
૪ | અભિનંદનનાથ | જયંતવિમાન | આયોધ્યા; સમ્મેત શિખર |
સંવરરાજા સિદ્ધાર્થાદેવી |
સુવર્ણ | વાનર | ૧,૦૫૦ મીટર | ૩૫૨.૮ ૧૦૧૮ વર્ષ | પ્રિયાંગુ | નાયક અને કાલિકા; કે યક્ષેશ્વર અને વજ્રશૃંખલા |
વજ્રનાભ; અજીતા |
સમ્મેત શિખર | ૧૦૨૨૩ વર્ષ પહેલાં |
૫ | સુમતિનાથ | જયંતવિમાન | આયોધ્યા; સમ્મેત શિખર |
મેઘરાજા મંગલા |
સુવર્ણ | કૌંચ પક્ષી | ૯૦૦ મીટર | ૨૮૨.૨૪ ૧૦૧૮ વર્ષ | સાલ | તુંબુરુ અને મહાકાલી; કે પુરુષદત્તા |
ચરમ; કશ્યપિ |
સમ્મેત શિખર | ૧૦૨૨૨ વર્ષ પહેલાં |
૬ | પદ્મપ્રભ | નવમી ગ્રૈવેયક | કૌશંબી; સમ્મેત શિખર |
શ્રીધર સુશીમા |
લાલ | કમળ | ૭૫૦ મીટર | ૨૧૧.૬૮ ૧૦૧૮ વર્ષ | છત્ર | કુસુમ અને શ્યામા; કે મનોવેગ કે મનોગુપ્તિ |
પ્રધ્યોતન; રતિ |
સમ્મેત શિખર | ૧૦૨૨૧ વર્ષ પહેલાં |
૭ | સુપાર્શ્વનાથ | મધ્યમ ગ્રૈવેયક | વારાણસી; સમ્મેત શિખર |
પરિક્ષિત રાજા પૃથ્વી |
સુવર્ણ રાતો |
સ્વસ્તિક | ૬૦૦ મીટર | ૧૪૧.૧૨ ૧૦૧૮ વર્ષ | શિરિષ | માતંગ અને શાંતા; કે વરનંદી અને કાલી |
વિદિર્ભ; સોમા |
સમ્મેત શિખર | ૧૦૨૨૦ વર્ષ પહેલાં |
૮ | ચંદ્રપ્રભ | વિજયંત | ચંદ્રપુર; સમ્મેત શિખર |
મહાસેનરાજા લક્ષમણા |
ધવલ | ચંદ્ર | ૪૫૦ મીટર | ૭૦.૫૬ ૧૦૧૮ વર્ષ | નાગ | વિજય અને ભૃકુટિ; અથવા શ્યામા કે વિજય અને જ્વાલામાલિની |
દિન; સુમન |
સમ્મેત શિખર | ૧૦૨૧૯ વર્ષ પહેલાં |
૯ | પુષ્પદંત અથવા સુવિધિનાથ | આણત દેવલોક | કાનંદીનગરી; સમ્મેત શિખર |
સુગ્રીવરાજા રામરાણી |
ધવલ | મગર | ૩૦૦ મીટર | ૧૪.૧૧૨ ૧૦૧૮ વર્ષ | સલી | અજીત અને સુત્રક; અથવા મહાકાલી |
વરાહક; વરુણી |
સમ્મેત શિખર | ૧૦૨૧૮ વર્ષ પહેલાં |
૧૦ | શીતલનાથ | અચ્યુતદેવલોક | ભદ્રપુરા કે ભદ્દીલપુર; સમ્મેત શિખર |
દૃધરથ નંદ |
સુવર્ણ | કલ્પવૃક્ષ | ૨૭૦ મીટર | ૭.૦૫૬ ૧૦૧૮ વર્ષ | પ્રિયંગુ | બ્રહ્મા અને અશોક; કે માનવી |
નંદ; સુજશા |
સમ્મેત શિખર | ૧૦૨૧૭ વર્ષ પહેલાં |
૧૧ | શ્રેયાંસનાથ | અછ્યુત દેવલોક | સિંહપુરી; સમ્મેત શિખર |
વિષ્ણુરાજા વિષ્ણા |
સુવર્ણ | ગેંડો | ૨૪૦ મીટર | ૮,૪૦૦,૦૦૦ વર્ષ | તંડુક | યક્ષેત અને માનવી; કે ઈશ્વર અને ગૌરી |
કશ્યપ; ધારીણી |
સમ્મેત શિખર | ૧૦૨૧૨ વર્ષ પહેલાં |
૧૨ | વાસુપુજ્ય | પ્રાણતદેવલોક | ચમ્પાપુરી; સમ્મેત શિખર |
વાસુપુજ્ય જયા |
લાલ | મહિષ (માદા ભેંસ) | ૨૧૦ મીટર | ૭,૨૦૦,૦૦૦ વર્ષ | પાટલા | કુમાર અને ચંદા; અથવા ગાંધારી |
શુભમ; ધરણી |
ચમ્પાપુરી | ૪ x ૧૦૨૧૧ વર્ષ પહેલાં |
૧૩ | વિમલનાથ | મહાસર દેવલોક | કમ્પીલ્યપુર; સમ્મેત શિખર |
કૃતવર્મારાજા શ્યામા |
સુવર્ણ | સુવર | ૧૮૦ મીટર | ૬,૦૦૦,૦૦૦ વર્ષ | જાંબુ | શન્મુખા અને વિદિતા; અથવા વૈરોતી |
મંદાર; ધરા |
સમ્મેત શિખર | ૧.૬ x ૧૦૨૧૧ વર્ષ પહેલાં |
૧૪ | અનંતનાથ | પ્રાણત દેવલોક | આયોધ્યા; સમ્મેત શિખર |
સિંહસેન અને સુયશા અથવા સુજશા |
સુવર્ણ | સિંચાણ | ૧૫૦ મીટર | ૩,૦૦૦,૦૦૦ વર્ષ | અશોક | પાટલા અને અંકુશ; અથવા અનંતમતિ |
જસ ; પદ્મા |
સમ્મેત શિખર | ૭ x ૧૦૨૧૦ વર્ષ પહેલાં |
૧૫ | ધર્મનાથ | વિજયવિમાન | રત્નપુરી; સમ્મેત શિખર |
ભાનુરાજા સુવ્રતા |
સુવર્ણ | વજ્ર | ૧૩૫ મીટર | ૨,૫૦૦,૦૦૦ વર્ષ | દધીપર્ણ | કિન્નર અને કંદર્પ; કે માનસી |
અરિષ્ઠ; અર્થશિવ |
સમ્મેત શિખર | ૩ x ૧૦૨૧૦ વર્ષ પહેલાં |
૧૬ | શાંતિનાથ | સર્વાર્થસિદ્ધ | ગજપુર કે હસ્તિનાપુરી; સમ્મેત શિખર |
વિશ્વસેન અચિરા |
સુવર્ણ | હરણ | ૧૨૦ મીટર | ૧૦૦,૦૦૦ વર્ષ | નંદી | ગરુડ અને નિર્વાણી; કે કિંપુરુશા અને મહામાનસી |
ચક્રયુધ; સુચિ |
સમ્મેત શિખર | ૧૦૧૯૪ વર્ષ પહેલાં |
૧૭ | કુંથુનાથ | સર્વાર્થસિદ્ધ | ગજપુર; સમ્મેત શિખર |
સૂરારાજા શ્રી રાની |
સુવર્ણ | બકરી | ૧૦૫ મીટર | ૯૫,૦૦૦ વર્ષ | ભીલક | ગાંધર્વ અને બાલા; કે વિજય |
સાંબ; દામિની |
સમ્મેત શિખર | ૧૦૧૯૪ વર્ષ પહેલાં |
૧૮ | અરનાથ | સર્વાર્થસિદ્ધ | ગજપુર; સમ્મેત શિખર |
સુદર્શન દેવીરાણી |
સુવર્ણ | માછલી અથવા મીન યુગ્મ |
૯૦ મીટર | ૮૪,૦૦૦ વર્ષ | આંબો | યક્ષેતા અને ધના; કે કેંદ્ર અને અજિતા |
કુંભ; રક્ષિતા |
સમ્મેત શિખર | ૧૬,૫૮૪,૯૮૦ ઈ. પૂ. |
૧૯ | મલ્લિનાથ | જયંતદેવલોક | મિથિલા; સમ્મેત શિખર |
કુંભરાજા પ્રભાવતી |
નીલ | જર કે કળશ | ૭૫ મીટર | ૫૫,૦૦૦ વર્ષ | અશોક | કુબેર અને ધારણપ્રિયા; અથવા અપરાજિતા |
અભિક્ષક; ભનુમતિ |
સમ્મેત શિખર | ૬,૫૮૪,૯૮૦ ઈ. પૂ. |
૨૦ | મુનિસુવ્રત | પરતાજિત દેવલોક | રાજગૃહી; સમ્મેત શિખર |
સુમિત્રરાજા પદ્માવતી |
શ્યામ | કાચબો | ૬૦ મીટર | ૩૦,૦૦૦ વર્ષ | ચંપક | વરુણ અને નરદત્ત; કે બહુરુપિણી |
મલ્લિ; પુષ્પાવતી |
સમ્મેત શિખર | ૧,૧૮૪,૯૮૦ ઈ. પૂ. |
૨૧ | નમિનાથ | પ્રાણત દેવલોક | મિથિલા; સમ્મેત શિખર |
વિજયરાજા વિપ્રારાણી |
પીળો; | નીલ કમલ | ૪૫ મીટર | ૧૦,૦૦૦ વર્ષ | બકુલ | બૃકુટિ અને ગાંધારી; કે ચામુંડી |
શુભા; અનિલા |
સમ્મેત શિખર | ૫૮૪,૯૭૯ ઈ. પૂ. |
૨૨ | નેમિનાથ | અપરાજિતા | સૌરીપુર અને ઉજ્જૈની; ગિરનાર પર્વત |
સમુદ્રવિજય અને શિવાદેવી |
શ્યામ | શંખ | ૩૦ મીટર | ૧,૦૦૦ વર્ષ | વેતસ | ગોમેઘ અને અંબિકા; અથવા સર્વાહન અને કુશ્માન્દીની |
વરદત્ત; યક્ષદિન્ન |
ગિરનાર પર્વત | ૩૨૨૮ ઈ. પૂ. |
૨૩ | પાર્શ્વનાથ | પ્રાણત દેવલોક | વારાણસી; સમ્મેત શિખર |
અશ્વસેનરાજાઅ વામાદેવી |
નીલ | સાપ | ૭.૭૧૪૨૮૫૨ ફૂટt | ૧૦૦ વર્ષ | ધાતકી | પાર્શ્વયક્ષ કે ધરણેંદ્ર અને પદ્માવતી |
આર્યદિન્ન; પુષ્પચુડા |
સમ્મેત શિખર | ૮૭૭ ઈ. પૂ. |
૨૪ | મહાવીર | પ્રાણત દેવલોક | કુંડગ્રામ કે ક્ષત્રિયકુંડ ; રીજુબાલિકા |
સિદ્ધાર્થરાજા, શ્રેયશ કે યશસ્વીન ત્રિશલા વિદ્છાદિન કે પ્રિયકરની |
પીળો | સિંહ | ૭ ફૂટ | ૭૨ વર્ષ | સાગ | માતંગ અને સિદ્ધાયિકા |
ઈંદ્રભૂતિ; ચંદનબાળા |
પાવાપુરી | ૫૯૯ ઈ. પૂ |
|| ચોવીસ તીર્થંકર ભગવાનનો સંક્ષિપ્ત પરિચય ||
૧ – તિર્થંકર (શ્રી ઋષભ દેવ ભગવાન)
ઋષભ દેવ જૈન ધર્મના ચોવીસ તિર્થંકરમાંના પ્રથમ તિર્થંકર છે. જેમને ઋષભનાથ, આદિનાથ કે આદિશ્વર નામથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. સંસ્કૃતમાં ઋષભ નો અર્થ “ઉત્તમોત્તમ” કે “અતિ ઉત્તમ” એવો થાય છે. જૈન ધર્મ અનુસાર ઋષભ દેવ હાલનાં ચાલુ કાળ (અવસર્પિણી કાળ)નાં પ્રથમ તિર્થંકર હતા. આ કારણે તેમને આદિનાથ કહેવાય છે. તેઓએ પોતાના તમામ કર્મોનો ક્ષય કરી અને સિદ્ધ પદની પ્રાપ્તી કરી હતી.
ઋષભ દેવનો જન્મ અયોધ્યાના સુર્યવંશી ઇક્ષ્વાકુ કુળના રાજા નાભિ રાય અને રાણી મરૂદેવીને ત્યાં થયેલો. જૈન માન્યતા અનુસાર ઋષભદેવનો જન્મ સંસ્કૃતિઓના વિકાસ પહેલા થયેલો. તેમણે લોકોને ખેતી, પશુપાલન, રસોઇ અને બીજું ઘણું શિખવ્યું અને સંસ્કૃતિની સ્થાપના કરી. તેમને ૧૦૧ પુત્રો હતા.
તેમના જ્યેષ્ઠ પુત્ર ભરત ચક્રવર્તિ સમ્રાટ બન્યા. જૈન માન્યતા અનુસાર તેમના માનમાં ભારત દેશનું નામ ભારત કે ભારત વર્ષ પડ્યું. ઋષભ દેવ તેમના જીવનનાં ઉત્તરાર્ધમાં સાધુ બનીને મોક્ષને પ્રાપ્ત થયા.
ઋષભ દેવનાં દ્વિતિય પુત્ર બાહુબલી હતા, જેમની વિશાળ પ્રતિમા શ્રવણબેલગોડા, કર્ણાટકમાં અને કેરળમાં પણ જોવા મળે છે. ઋષભ દેવની માતા મરૂદેવી પ્રથમ વ્યક્તિ હતા જેમણે મોક્ષ પ્રાપ્ત કર્યો, એટલે કે ઋષભદેવની પણ પહેલાં. ઋષભ દેવના પૌત્ર મરીચિના આત્માનો પછીથી મહાવીર સ્વામી રૂપે જન્મ થયો. જેમને પાલીતાણામાં “કેવલજ્ઞાન”ની પ્રાપ્તી થઇ અને હિમાલયનાં અષ્ટપદ શિખર પર જેઓને મોક્ષ પ્રાપ્ત થયો.
તિર્થંકર – ઋષભ દેવ
પિતા – રાજા નાભિ રાય
માતા – રાણી મરૂદેવી
જન્મ સ્થાન – અયોધ્યા, ઉત્તરપ્રદેશ
કેવલજ્ઞાન – પાલીતાણા, ગુજરાત
નિર્વાણ સ્થળ – હિમાલયનાં અષ્ટપદ શિખર
જીવન અવધી – ૮૪,૦૦,૦૦૦ પૂર્વા (૧ પૂર્વા = ૮૪ લાખ વર્ષ)
ઉચાઈ – ૧,૫૦૦ મીટર
(1) સમ્યક્ત્વ પામ્યા પછીના ભવ. તેર
(2) જન્મ અને દિક્ષા વિનિતા નગરીમાં થયા.
(3) તીર્થંકર નામકર્મ..વજ્રનાભ ના ભવમાં.
(4) દેવલોકનો અંતિમ ભવ -સર્વાર્થ સિદ્ધ વિમાન માં.
(5) ચ્યવન કલ્યાણક – જેઠ વદ-૪ ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્ર માં.
(6) માતા નું નામ -મરૂદેવી માતા અને પિતાનું નામ – નાભિરાજા.
(7) વંશ -ઇક્ષ્વાકુવંશ અને ગોત્ર કાશ્યપ.
(8) ગર્ભવાસ- નવમાસ અને આઠ દિવસ.
(9) લંછન – વૃષભ અને વર્ણ સુવર્ણ .
(10) જન્મ કલ્યાણક – ફાગણ વદ-૮ ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્રમાં.
(11) શરીર પ્રમાણ – ૫૦૦ ધનુષ્ય.
(12) દિક્ષા કલ્યાણક – ફાગણ વદ-૮ ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્રમાં.
(13) કેટલા જણ સાથે દિક્ષા – ૪૦૦૦ રાજકુમાર સાથે દિક્ષા લીધી.
(14) દિક્ષા શીબીકા- સુદર્શના અને દિક્ષાતપ છઠ્ઠ .
(15) પ્રથમ પારણુંનું સ્થાન-ગજપુર અને પારણું શ્રેયાંસકુમારે ઇક્ષુરસ થી કરાવ્યું.
(16) છદ્મસ્થા અવસ્થા માં ૧૦૦૦ વર્ષ રહ્યા.
(17) કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક-તપઅઠ્ઠમ અને વટવ્રુક્ષ નીચે પુરિમતાલ નગરી માં મહાવદ-૧૧, ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્રમાં.
(18) શાશન દેવ -ગોમુખયક્ષ અને શાશનદેવી -ચક્કેશ્વરીદેવી.
(19) ચૈત્ય વ્રુક્ષ ની ઉંચાઈ ત્રણ ગાઉ.
(20) પ્રથમ દેશના નો વિષય યતિધર્મ અને શ્રાવકધર્મ.
(21) સાધુ- ૮૪૦૦૦ અને સાધ્વી બ્રાહ્મી આદિ-૩૦૦,૦૦૦ ની સંખ્યા હતી.
(22) શ્રાવક -૩૫૦,૦૦૦ અને શ્રાવિકા ૫૫૪,૦૦૦ ની સંખ્યા હતી.
(23) કેવળજ્ઞાની- ૨૦૦૦૦, મન:પર્યાવજ્ઞાની- ૧૨૭૫૦ અને અવધિજ્ઞાની -૯૦૦૦ .
(24) ચૌદપૂર્વધર-૪૭૫૦ અને વૈક્રિયલબ્ધિઘર-૨૦૬૦૦ તથા વાદી -૧૨૬૫૦ .
(25) આયુષ્ય – ૮૪ લાખ પૂર્વ.
(26) નિર્વાણ કલ્યાણક – પોષવદ -૧૩- અભિજિત નક્ષત્રે.
(27) મોક્ષ-અષ્ટાપદપર, મોક્ષતપ-૬ ઉપવાસ અને મોક્ષાસન-પદ્માસન.
(28) મોક્ષ – ૧૦૦૦૦ સાધુ સાથે.
(29) ગણધર – પુન્ડરિક આદિ- ૮૪.
(30) શ્રી અજિતનાથ પ્રભુ નું અંતર – ૫૦ લાખ કરોડ સાગરોપમ.
🎋પ્રભુ ઋષભદેવ નું નિર્વાણ..
——————————————–
હજારો વર્ષો સુધી અનેક જીવોને દેશનાથી પ્રતિબોધ કરતા કરતા, કરુણા સાગર પરમાત્મા ઋષભદેવજીના ચોર્યાસી લાખ પૂર્વ વર્ષ વીતી ગયા,
મહા વદી-૧૩ના દિવસે શીવગતી પામ્યા,યોગ નિરોધ કર્યો,
પરમ જિનેશ્વરના મનુષ્યપણાંનું આયુષ્ય પૂરું થયું,
હવે પહેલા જેવું વાતાવરણ રહ્યું નથી,
રસ્તો એનો એ જ છે… બસ… પ્રભુના ચરણ નથી,
રાજીવલોચન પરમાત્મા ચાલ્યા ગયા,
સિદ્ધ થયા, દુર-સુદુર છેક ક્ષિતિજને પેલે પાર
દેહથી ત્યાં જઈ શકાતું નથી,એવી એ ભોમકા છે,
પ્રભુના મોટા દીકરા ભરતજીને ખુબ આઘાત લાગ્યો,
આઘાતમાં ને આઘાતમાં હેબતાઈ ગયા,
પિતા ઋષભજીના ચાલ્યા જવાથી ચક્કર-ચક્કર થઈને એ ઢળી પડ્યા,
એમની આંખમાંથઈ આંશુ નીકળતા નથી,
ત્યારે ઇન્દ્ર મહારાજાએ પોંક મૂકી..
એ વખતે સહુને ખ્યાલ આવ્યો કે આને રૂદન કહેવાય,
અને એ વખતે ભરત રાજા ધ્રુસકે-ધ્રુસકે રડી પડ્યા,
પ્રભુના પગલા પડી રહ્યા અને ચરણો વહી ગયા,
પ્રભુ ચાલ્યા ગયા અને સ્મરણો રહી ગયા..
સુરજ જેવા પ્રભુ અસ્ત થયા… અને કિરણો પણ વહી ગયા,
અષ્ટાપદ પર્વત (આદિનાથ પ્રભુની નિર્વાણ ભૂમિ)
પ્રભુની એક-એક વાત યાદ આવે છે,
પાણીમાં જોઈએતો પ્રભુનું પ્રતિબિંબ દેખાય,
રેતીમાં આંગળીઓ ફેરવીએતો પ્રભુનું ચિત્ર દોરાઈ જાય,
હર ચીજમાં પ્રભુ જ દેખાવા લાગ્યા,
દુનિયામાં એક વ્યક્તિના ચાલ્યા જવાથી કેટ-કેટલું બદલાઈ જતું હોય છે..
ભગવાનના ચાલ્યા જવાથી દિવસ સુરજ વિનાનો બની ગયો,
રાત ચંદ્ર વિનાની બની ગયી,
સંધ્યાના રંગો વિખરાઈ ગયા,
પ્રભુ સિદ્ધ થયા,
બુદ્ધ થયા,
શિવગામી બન્યા,
મોક્ષગામી બન્યા,
પરમ પદ પામ્યા,
પંચમ પદ પામ્યા,
નિર્વાણ પામ્યા,
દૂધમાં સાકર ભળે એમ સિદ્ધમાં ભળી ગયા,
સાગરમાં નદીઓ સમાય એમ સિદ્ધ લોકમાં સમાઈ ગયા,
અંધારામાં મૂકીને અજવાળામાં ચાલ્યા ગયા,
આવજો એટલું કહેવા પણ ન રોકાયા,
પ્રથમ તીર્થેશ્વર,
પ્રથમ રાજેશ્વર,
પ્રથમ મુનીશ્વર,
જગદીશ્વર,
પરમેશ્વર,
સિદ્ધિના શિખરે જઈ ચડ્યા,
દુર-દુર………. દુર-દુર…………
➖➖➖➖➖➖➖➖➖
૨ – તિર્થંકર (શ્રી અજીતનાથ ભગવાન)
અજીતનાથ ભગવાન નો જન્મ અયોધ્યા, ઉત્તરપ્રદેશ મા થયો હતો. તેમના પિતા રાજા જીતશત્રુ હતા અને માતા રાણી વિજયા હતા. . તેમના જન્મ પહેલાં રાણી વિજયા દેવી ઍ ચૌદ શુભ સપના જોયા હતા. રાણી માઘ મહિનામાં ના તેજસ્વી અડધા આઠમા દિવસે પુત્ર જન્મ આપ્યો હતો.અને તેમના પિતા રાજા જીતશત્રુ તેમનુ નામ અજીત અપ્યૂ હતુ.
રાજા જીતશત્રુ ઘરડા થઈ ગયા ત્યારે તેમણે અજીતનાથ ભગવાન ને સિંહાસન સમભાડી લેવા કહ્યું, પરંતુ અજીત બાળપણ થિજ અલગ વ્યક્તિ હતા, તેથી તેઓ વિવેકપૂર્ણ થી રાજા ને સિંહાસન નો ઇનકાર કર્યો હતો. અજીતનાથ ભગવાન તેમની યુવાનીમાં એક સન્યાસી બન્યા હતા અને તેમના ધ્યાન અને તપશ્ચર્યાને માટે દૂરસ્થ અને ગાઢ જંગલો માં જતા. તેમના વ્યક્તિત્વ અને તેના ઊંચા વ્યવહાર ની તીવ્રતા બધા આસપાસ શાંત પ્રભાવ આપ્યા હતો. કુદરતી સામ્રાજ્ય મા કુદરતી દુશ્મન જેવાકે સિંહ અને ગાય, વરુ અને હરણ, સાપ અને નોળિયો, બધાજ ભગવાન અજીતનાથ ની આસપાસ શાંતીથી બેસતા હતા.
બાર વર્ષ ના ઉંડાં ધ્યાન અને અન્ય આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં પછી પૌશ મહિનામાં ના તેજસ્વી અડધા ના અંતિમ દિવસે સર્વજ્ઞતાને પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ. જ્યારે અજીતનાથ ભગવાન નો છેલ્લા ક્ષણો નજીક આવ્યા હતા ત્યારે તે સમમેટ શીખર્જી પર્વત ગયા હતા. એક હજાર અન્ય વૈરાગીઓ સાથે, તેઓ તેમના અંતિમ ધ્યાન શરૂ થયું હતું. તેમણે ચૈત્ર ( ચૈત્ર સુક્લા 5) ના મહિનાના તેજસ્વી અડધા પાંચમા દિવસે નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
તિર્થંકર – રી અજીતનાથ ભગવાન
પિતા – રાજા જીતશત્રુ
માતા – રાણી વિજયા
જન્મ સ્થાન – અયોધ્યા, ઉત્તરપ્રદેશ
કેવલજ્ઞાન – અયોધ્યા, ઉત્તરપ્રદેશ
નિર્વાણ સ્થળ – સમેતશીખરજી
જીવન અવધી – ૭૨,૦૦,૦૦૦ પૂર્વા (૧ પૂર્વા = ૮૪ લાખ વર્ષ)
ઉચાઈ – ૧,૩૫૦ મીટર
૩ – તિર્થંકર (શ્રી સંભવનાથ ભગવાન)
સંભવનાથ ભગવાન હાલના વય ના ત્રીજા જૈન તીર્થંકર છે. સાંભાવનાથ ભગવાન નો જન્મ સરાવસતી, ઉત્તરપ્રદેશ મા થયો હતો. તેમના પિતા રાજા જીતરી અને માતા નુ રાણી સાઈના હતા. સાંભાવનાથ ભગવાન નો જન્મ પહેલાં એક વિનાશક દુષ્કાળ પડ્યો હતો. તેમના રાજ્ય મા લોકો ઍક ઍક ટીપાં માટે વંચિત રહી ગયા હતા. સાંભાવનાથ ભગવાન જ્યારે રાણી ગર્ભ માં હતા ત્યારે પૂરતો વરસાદ પડ્યો અને અઢળક પાક થયો હતો. રાજા અને રાણી ઉમળકાભેર બધા આસપાસ લીલાછમ વનસ્પતિ જોવા આવ્યા ત્યારે એક દિવસ, રાજાઍ કહ્યુકે આબધુ ગર્ભાશયની માં પવિત્ર આત્માના શુભ પ્રભાવ થી (સંભવ) શક્ય થયુ છે, તેથી તેમણે તેમના પુત્ર નુ નામ સંભવ (સંભવનાથ) રાખ્યુ હતુ.
આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં ચૌદ વર્ષ બાદ તેમણે સર્વજ્ઞતાને પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ. અરહંત સાંભાવનાથ ભૌતિક અસ્તિત્વના અલ્પકાલિક પ્રકૃતિ પરના પ્રવચન આપ્યું હતું. લાંબા ગાળા માટે તે ધર્મ ના પ્રસાર માટે કામ કર્યું હતું. તેમણે ચૈત્ર મહિનામાં ના તેજસ્વી અડધા પાંચમા દિવસે નિર્વાણ પ્રાપ્ત થઈ હતી.
તિર્થંકર – શ્રી સંભવનાથ ભગવાન
પિતા – રાજા જીતરી
માતા – રાણી સાઈના
જન્મ સ્થાન – સરાવસતી, ઉત્તરપ્રદેશ
કેવલજ્ઞાન – સરાવસતી, ઉત્તરપ્રદેશ
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૬૦,૦૦,૦૦૦ પૂર્વા (૧ પૂર્વા = ૮૪ લાખ વર્ષ)
ઉચાઈ – ૧,૨૦૦મીટર
🔵 પ્રભુ શ્રી સંભવનાથ 🔵
➖➖➖➖➖➖➖
માગશર સુદ ૧૪
શ્રી સંભવનાથ દાદાનું જન્મ કલ્યાણક છે
♦️♦️♦️♦️♦️
અનિત્યનો સિદ્ધાંત અને પરિવર્તનશીલ સંસારની સંભાવનાઓનો દૃષ્ટિકોણ સમજાવી, ઉચ્ચ ભાવ કેળવવાના ધર્મનો માર્ગ પ્રશસ્થ કરાવનાર શ્રી સંભવનાથ સ્વામી વર્તમાન કાળે સિદ્ધશીલા પર બિરાજે છે. તે મહાન આત્માને આપણા નમસ્કાર હોજો – શ્રી સાંભાવનાથ સ્વામીને કોટી કોટી વંદન 🙏
♦️♦️♦️♦️♦️
(૦૧) 🪻 સમ્યક્ત્વ પામ્યા પછીના ભવ – ત્રણ.
(૦૨) 🪻 જન્મ સ્થળ અને દિક્ષા સ્થળ – શ્રાવસ્તી નગરી.
(૦૩) 🪻 તીર્થંકર નામકર્મ – વિપુલવાહન રાજાના ભવમાં.
(૦૪) 🪻 દેવલોકનો અંતિમ ભવ – આનત દેવલોક.
(૦૫) 🪻 ચ્યવન કલ્યાણક – ફાગણ સુદ -૮, મૃગશીર્ષ નક્ષત્ર અને શ્રાવસ્તી નગરીમાં.
(૦૬) 🪻 માતાનું નામ – સેના રાણી અને પિતાનું નામ – જિતારી રાજા.
(૦૭) 🪻 વંશ – ઇક્ષ્વાકુ વંશ અને ગોત્ર – કાશ્યપ.
*(૦૮) 🪻 ગર્ભવાસ – ૯ માસ અને છ દિવસ.
(૦૯) 🪻 લંછન – ઘોડો અને વર્ણ-સુવર્ણ.
(૧૦) 🪻 જન્મ કલ્યાણક – માગસર સુદ-૧૪, મૃગશીર્ષ નક્ષત્રમાં.
(૧૧) 🪻 શરીર પ્રમાણ – ૪૦૦ ધનુષ્ય.
(૧૨) 🪻 દિક્ષા કલ્યાણક – માગસર સુદ- ૧૫ , મૃગશીર્ષ નક્ષત્રમાં.
(૧૩) 🪻 કેટલા જણ સાથે દિક્ષા – ૧૦૦૦ રાજાઓ સાથે.
(૧૪) 🪻 દિક્ષા શીબીકા – સિદ્ધાર્થા અને દિક્ષા તપ – છઠ્ઠ.
(૧૫) 🪻 પ્રથમ પારણું – શ્રાવસ્તી નગરીમાં સુરેન્દ્રદત્ત રાજાએ ખીરથી કરાવ્યું.
(૧૬) 🪻 છદ્મસ્થા અવસ્થા – ૧૪ વર્ષ.
(૧૭) 🪻 કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક – છઠ્ઠતપ, શ્રાવસ્તી નગરીમાં શાલના વૃક્ષની નીચે આસો વદ – ૫, મૃગશીર્ષ નક્ષત્રમાં થયું.
(૧૮) 🪻 શાસનદેવ – ત્રિમુખ યક્ષ અને શાસનદેવી – દુરિતારી દેવી.
(૧૯) 🪻 ચૈત્યવ્રુક્ષની ઉંચાઈ – ૨ ગાઉ અને ૮૦૦ ધનુષ (૪૮૦૦ ધનુષ્ય) 🪻.
(૨૦) 🪻 પ્રથમ દેશનાનો વિષય – અનિત્ય ભાવના.
(૨૧) 🪻 સાધુ – ૨,૦૦,૦૦૦ અને સાધ્વીજી – શ્યામા આદિ ૩,૩૬,૦૦૦.
(૨૨) 🪻 શ્રાવક – ૨,૯૩,૦૦૦ અને શ્રાવિકા -૬,૩૬,૦૦૦.
(૨૩) 🪻 કેવળજ્ઞાની – ૧૫,૦૦૦, મન:પર્યવજ્ઞાની – ૧૨,૧૫૦ અને અવધિજ્ઞાની – ૯,૬૦૦.
(૨૪) 🪻 ચૌદપૂર્વધર – ૨,૧૫૦ અને વૈક્રિયલબ્ધિઘર – ૧૯,૮૦૦ તથા વાદી – ૧૨,૦૦૦.
(૨૫) 🪻 આયુષ્ય – ૬૦ લાખ પૂર્વ.
(૨૬) 🪻 નિર્વાણ કલ્યાણક – ચૈત્ર સુદ -૫, મૃગશીર્ષ નક્ષત્રમાં.
(૨૭) 🪻 મોક્ષ સ્થળ- સમ્મેતશિખર, મોક્ષતપ – માસક્ષમણ અને મોક્ષાસન – કાર્યોત્સર્ગાસન.
(૨૮) 🪻 મોક્ષ સાથે – ૧૦૦૦ સાધુ
(૨૯) 🪻 ગણધર – ચારુ આદિ – ૧૦૨
(૩૦) 🪻 શ્રી અભિનંદન સ્વામીનું અંતર – ૧૦ લાખ કોટિ સાગરોપમ.
૪ – તિર્થંકર (શ્રી અભિનંદનનાથ ભગવાન)
શ્રી અભિનંદનનાથ ભગવાન હાલના વય ના ચૌથા જૈન તીર્થંકર છે. અભિનંદનનાથ ભગવાન નો જન્મ અયોધ્યા, ઉત્તરપ્રદેશ ખાતે ઈક્ષ્વાકુ કુળ માં થયો હતો. તેમના પિતા સંવાર અયોધ્યાના રાજા હતા અને તેમના માતા રાણી શીધરતા દેવી હતા.
રાણી ભવિષ્યમાં તીર્થંકર ને જન્મ આપીઓ હતો અને રાજા તેમનુ નામ અભિનંદન (શુભેચ્છા) રાખ્યુ હતુ. સમય પસાર થવા લગીઓ અને અભિનંદન ભગવાન ઓછા અનહદ ભોગવિલાસ સાથે સામાન્ય ભૌતિક જીવન જીવા લગીયા હતા . તેમના પિતા જ્યારે સન્યાસી બન્યા ત્યારે તેમણે સિંહાસન સંભાળ્યું છે . લાંબા અને શાંતિપૂર્ણ શાસન બાદ તેઓ એક સન્યાસી બન્યા હતા અને સખત તપશ્ચર્યાને અને ઊંચા આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં કર્યો હતો. તેમણે પૌશ ના મહિનાના ઘેરા અડધા ચૌદમાં દિવસે સર્વજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ. લાંબા ગાળા માટે ભગવાનનું અભિનંદન લાખો લોકો ને સાચો માર્ગ બતાવીઓ. તેમણે સમેત શીખર પર્વત ઉપર નર્વના પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
તિર્થંકર – શ્રી અભિનંદનનાથ ભગવાન
પિતા – રાજા સંવાર
માતા – રાણી શીધરતા દેવી
જન્મ સ્થાન – અયોધ્યા, ઉત્તરપ્રદેશ
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૫૦,૦૦,૦૦૦ પૂર્વા (૧ પૂર્વા = ૮૪ લાખ વર્ષ)
ઉચાઈ – ૧,૦૫૦ મીટર
🌸પ્રભુ શ્રી અભિનંદન સ્વામીને ઓળખો…
——————————————–
(૦૧) સમ્યક્ત્વ પામ્યા પછીના ભવ – ત્રણ.
(૦૨) જન્મ સ્થળ અને દિક્ષા સ્થળ – અયોધ્યા નગરી.
(૦૩) તીર્થંકર નામકર્મ-મહાબલરાજાના ભવમાં.
(૦૪) દેવલોકનો અંતિમ ભવ – વિજય વિમાનમાં મહર્દ્ધિક દેવ.
(૦૫) ચ્યવન કલ્યાણક-વૈશાખ સુદ-૪, અભિજિત(પુનર્વસુ) નક્ષત્ર અને અયોધ્યા નગરીમાં.
(૦૬) માતાનું નામ – સિદ્ધાર્થા રાણી અને પિતાનું નામ – સંવર રાજા.
(૦૭) વંશ – ઇક્ષ્વાકુ વંશ અને ગોત્ર – કાશ્યપ.
(૦૮) ગર્ભવાસ-૯ માસ અને સાડા સાત દિવસ.
(૦૯) લંછન-વાંદરો વર્ણ-સુવર્ણ.
(૧૦) જન્મ કલ્યાણક – મહા સુદ-૨, અભિજિત નક્ષત્રમાં.
(૧૧) શરીર પ્રમાણ – ૩૫૦ ધનુષ્ય.
(૧૨) દિક્ષા કલ્યાણક – મહા સુદ-૧૨, અભિજિત નક્ષત્રમાં.
(૧૩) કેટલા જણ સાથે દિક્ષા – ૧૦૦૦ રાજાઓ સાથે.
(૧૪) દિક્ષા શીબીકા – અર્થસિદ્ધા અને દિક્ષા તપ – છઠ્ઠ.
(૧૫) પ્રથમ પારણું-અયોધ્યા નગરીમાં ઈન્દ્રદત્ત રાજાએ ખીરથી કરાવ્યું.
(૧૬) છદ્મસ્થા અવસ્થા – ૧૮ વર્ષ.
(૧૭) કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક – છઠ્ઠતપ, અયોધ્યા નગરીમાં રાયણના વૃક્ષની નીચે પોષ સુદ – ૧૪, અભિજિત નક્ષત્રમાં થયું.
(૧૮) શાસનદેવ – યક્ષેશ્વર યક્ષ અને શાસનદેવી – કાલિકા દેવી.
(૧૯) ચૈત્યવ્રુક્ષની ઉંચાઈ-૨ ગાઉ અને ૨૦૦ ધનુષ એટલે કુલ ૪૨૦૦ધનુષ( ૧ ગાઉ = ૨૦૦૦ ધનુષ) .
(૨૦) પ્રથમ દેશનાનો વિષય-અશરણ ભાવના.
(૨૧) સાધુ – ૩,૦૦,૦૦૦ અને સાધ્વીજી-અજિતા આદિ ૬,૩૦,૦૦૦.
(૨૨) શ્રાવક – ૨,૮૮,૦૦૦ અને શ્રાવિકા -૫,૨૭,૦૦૦.
(૨૩) કેવળજ્ઞાની – ૧૪,૦૦૦, મન:પર્યવજ્ઞાની – ૧૧,૬૫૦ અને અવધિજ્ઞાની – ૯,૮૦૦.
(૨૪) ચૌદપૂર્વધર – ૧,૫૦૦ અને વૈક્રિયલબ્ધિઘર – ૧૯,૦૦૦ તથા વાદી – ૧૧,૦૦૦.
(૨૫) આયુષ્ય – ૫૦ લાખ પૂર્વ.
(૨૬) નિર્વાણ કલ્યાણક – વૈશાખ સુદ – ૮, પુષ્ય નક્ષત્રમાં.
(૨૭) મોક્ષ સ્થળ- સમ્મેતશિખર, મોક્ષતપ – માસક્ષમણ અને મોક્ષાસન – કાર્યોત્સર્ગાસન.
(૨૮) મોક્ષ સાથે – ૧૦૦૦ સાધુ
(૨૯) ગણધર – વજ્રનાભ આદિ – ૧૧૬
(૩૦) શ્રી સુમતિનાથ સ્વામીનું અંતર – ૯ લાખ કોટિ સાગરોપમ.
૫ – તિર્થંકર (શ્રી સુમતિનાથ ભગવાન)
શ્રી સુમતિનાથ ભગવાન હાલના વય ના પાંચમા જૈન તીર્થંકર છે. સુમતિનાથ ભગવાન નો જન્મ અયોધ્યા, ઉત્તરપ્રદેશ ખાતે ઈક્ષ્વાકુ કુળ માં થયો હતો. તેમના પિતાનું નામ રાજા મેઘરત હતુ અને માતા નુ નામ રાણી સુમંગલા હતુ. આવુ માનવાં મા આવે છે તપશ્ચર્યાને અને ઉચ્ચતર આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં ના કારણ પુરુષાસિમ્હા ની આત્મા ને તીર્થંકર અને ગોટરા-કર્મ મળ્યો હતો. તેમનીઆત્મા રાણી મંગળવતી ના ગર્ભ ઉતરી અને જન્મ લીધો હતો અને રાજા મેઘરતઍ નવા જન્મેલા બાળક નુ નામ સુમતિ રાખ્યુ હતુ.
સમય પસાર થવા લગીઓ સુમતિનાથ ભગવાન ઍ તેમનો વારસાગત સિંહાસન સંભાળ્યું હતુ. રાજા મેઘરત એક સન્યાસી બન્યા. લાંબા અને શાંતિપૂર્ણ શાસન સુમતિનાથ ભગવાન પછી એક સન્યાસી બન્યા. તેમણે ચૈત્ર મહિનામાં ના તેજસ્વી અડધા ના અંતિમ દિવસે એક પ્રિયાંગુ ઝાડ નીચે સર્વજ્ઞતાને પ્રાપ્ત કર્યુ અને તીર્થંકર બનીયા હતા. ચૈત્ર સુક્લા 11 મહિને તેમણે સમેત શીખર પર્વત ઉપર નર્વના પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ. જાય છે.
તિર્થંકર – શ્રી સુમતિનાથ ભગવાન
પિતા – રાજા મેઘરત
માતા – રાણી સુમંગલા
જન્મ સ્થાન – અયોધ્યા, ઉત્તરપ્રદેશ
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૪૦,૦૦,૦૦૦ પૂર્વા (૧ પૂર્વા = ૮૪ લાખ વર્ષ)
ઉચાઈ – ૯૦૦ મીટર
૬ – તિર્થંકર (શ્રી પદ્મપ્રભુ ભગવાન)
શ્રી પદ્મપ્રભુ ભગવાન હાલના વય ના છટા (૬) જૈન તીર્થંકર છે. ભગવાન પદ્માપ્રભુ નો જન્મ કૌશંબી, ઉત્તરપ્રદેશ મા થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ રાજા ધાર હતુ અને માતા નુ નામ સુસીમા હતુ. જીવન લાંબા ગાળામાં બાદ તેઓ ૧૦૦૦ અન્ય પુરુષોની સાથે કારતક મહિનાના ઘેરા અડધા 13 દિવસે દીક્ષા લીધી હતી. દીક્ષા અને દુન્યવી જીવન ત્યાગ ના ૬ મહિના પછી પદ્માપ્રભુ ભગવાન સંપૂર્ણ ચંદ્ર ચૈત્ર મહિનાના દિવસ 15 મા દિવસે અને મોઢેરા ની નક્ષત્ર પર કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ. પદ્માપ્રભુ ભગવાન સમમેટ શિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
પદ્મપ્રભુ ભગવાન ૩૦ લાખ પૂર્વા માટે જીવન જીવ્યા હતા. તપસ્વીઓ તરીકે ૧૩ પૂર્વા વર્ષ વિતાવ્યા હતાઅને ૬ મહિના ધ્યાન અને આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં તરીકે વિતાવિયા હતા.પદ્માપ્રભુ ભગવાન ની ઊંચાઈ ૭૫૦ મીટર્સ (ધનુષ – ૨૫૦) હતુ.
તિર્થંકર – શ્રી પદ્માપ્રભુ ભગવાન
પિતા – રાજા ધાર
માતા – રાણી સુસીમા
જન્મ સ્થાન – કૌશંબી, ઉત્તરપ્રદેશ
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૩૦,૦૦,૦૦૦ પૂર્વા (૧ પૂર્વા = ૮૪ લાખ વર્ષ)
ઉચાઈ – ૭૫૦ મીટર્સ
શ્રી પદ્મપ્રભ સ્વામીનું મોક્ષ કલ્યાણક
🎊💫🎊💫💫🎊💫🎊
૩૦૮ મુનિરાજ સાથે ભગવંત સમેતશિખર તિર્થ ઉપર પધાર્યા હતા.
પ્રભુ એ માસક્ષમણનું તપ કર્યું હતું.
બરોબર ચંદ્ર ચિત્રા નક્ષત્રમાં પ્રવેશતાજ,
કારતક વદ ૧૧સ ના દિવસે,
માતા સુશીમા દેવી,
પિતા ધર રાજા નંદન,
રક્ત વર્ણન,
ચંદ્ર લંછન,
કૌશાંબી તિર્થ મંડન,
૧૦૭ ગણધરના સ્વામી,
૬ઠ્ઠા ભગવંત,
૩૦ લાખ પૂર્વનું આયખું,
૨૫૦ ધનુષ પ્રમાણ,
કૌશાંબીના કરુણા નિધાન,
પ્રભુજી ગુણમણી ખાણ,
શ્રી શ્રી શ્રી પદ્મ પ્રભ સ્વામીનું મોક્ષ કલ્યાણક
બોલો બોલો
શ્રી પદ્મ પ્રભ સ્વામી ભગવાન કી જય જય જય
🎊🎊🎊🎊🎊🎊🎊🎊
💫 કલ્યાણક આરાધના વિધિ
🎊🎊🎊🎊🎊🎊🎊🎊
🔥 તપ – એકાસણું
🤷♂ વિધિ – ૧૨ લોગસ્સનો કાઉસગગ, ૧૨ સાથિયા, તેની ઉપર ૧૨ ફળ અને ૧૨ નૈવેધ મુકવા, ૧૨ ખમાસમણા દેવા.
🙇♀ ખમાસમણા નો દુહો :
“પરમ પંચ પરમેષ્ઠીમાં, પરમેશ્વર ભગવાન ;
ચાર નિક્ષેપે ધ્યાઈએ, નમો નમો શ્રી જિનભાણ.
👉 જાપ – ૨૦ નવકારવાળી નીચે પ્રમાણે ગણવી.
💐 મોક્ષ કલ્યાણકે💫 :
ૐ હ્રીં શ્રી પદ્મપ્રભ સ્વામી પારંગતાય નમઃ
💫💫💫💫💫💫💫💫
🎊 આ મોહનગિરિ ટૂંક ઉપરથી સ્વામી બપોર પછી, કાઉસગગ મુદ્રામાં મોક્ષે સિધાવ્યા હતા. અહીંથી કુલ ૯૯ કરોડ, ૮૭ લાખ, ૪૩ હજાર, ૭૧૭ મુનિવરો મોક્ષે ગયા છે.
🎋પ્રભુ શ્રી પદ્મપ્રભજીને ઓળખો…
(૦૧) સમ્યક્ત્વ પામ્યા પછીના ભવ – ત્રણ.
(૦૨) જન્મ સ્થળ અને દિક્ષા સ્થળ – કૌશાંબી નગરી.
(૦૩) તીર્થંકર નામકર્મ- અપરાજિત રાજાના ભવમાં.
(૦૪) દેવલોકનો અંતિમ ભવ – નવમો ગ્રૈવેયક (મહર્દ્ધિક દેવ).
(૦૫) ચ્યવન કલ્યાણક – પોષ વદિ- ૬, ચિત્રા નક્ષત્ર અને કૌશાંબી નગરીમાં.
(૦૬) માતાનું નામ – સુસીમા રાણી અને પિતાનું નામ – શ્રીધર રાજા.
(૦૭) વંશ – ઇક્ષ્વાકુવંશ અને ગોત્ર – કાશ્યપ.
(૦૮) ગર્ભવાસ – ૯ માસ અને ૬ દિવસ.
(૦૯) લાંછન – કમળ અને વર્ણ – લાલ.
(૧૦) જન્મ કલ્યાણક – આસો વદિ- ૧૨ , ચિત્રા નક્ષત્રમાં.
(૧૧) શરીર પ્રમાણ – ૨૫૦ ધનુષ્ય.
(૧૨) દિક્ષા કલ્યાણક – આસો વદિ- ૧૩, ચિત્રા નક્ષત્રમાં.
(૧૩) કેટલા જણ સાથે દિક્ષા – ૧૦૦૦ રાજાઓ સાથે.
(૧૪) દિક્ષા શીબીકા – નિવૃત્તિકરા અને દિક્ષા તપ – છઠ્ઠ.
(૧૫) પ્રથમ પારણું-બ્રહ્મસ્થલ નગરમાં સોમદેવ રાજાએ ખીરથી કરાવ્યું.
(૧૬) છદ્મસ્થા અવસ્થા – છ મહિના.
(૧૭) કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક – છઠ્ઠ તપ, કૌશાંબી નગરીમાં વડના વૃક્ષની નીચે ચૈત્ર સુદ – ૧૫, ચિત્રા નક્ષત્રમાં થયું.
(૧૮) શાસનદેવ – કુસુમ યક્ષ અને શાસનદેવી – અચ્યુતા દેવી.
(૧૯) ચૈત્યવ્રુક્ષની ઉંચાઈ- દોઢ ગાઉ એટલે ૩૦૦૦ ધનુષ.(૧ ગાઉ=૨૦૦૦ ધનુષ)
(૨૦) પ્રથમ દેશનાનો વિષય – સંસાર ભાવના .
(૨૧) સાધુ – ૩,૩૦,૦૦૦ અને સાધ્વીજી- રતિ આદિ ૪,૨૦,૦૦૦.
(૨૨) શ્રાવક – ૨,૭૬,૦૦૦ અને શ્રાવિકા -૫,૦૫,૦૦૦.
(૨૩) કેવળજ્ઞાની – ૧૨,૦૦૦, મન:પર્યવજ્ઞાની – ૧૦,૩૦૦ અને અવધિજ્ઞાની – ૧૦,૦૦૦.
(૨૪) ચૌદપૂર્વધર – ૨,૩૦૦ અને વૈક્રિયલબ્ધિઘર – ૧૬,૧૦૮ તથા વાદી – ૯,૬૦૦.
(૨૫) આયુષ્ય – ૩૦ લાખ પૂર્વ.
(૨૬) નિર્વાણ કલ્યાણક-કારતક વદિ -૧૧, ચિત્રા નક્ષત્રમાં.
(૨૭) મોક્ષ સ્થળ- સમ્મેતશિખર, મોક્ષતપ – માસક્ષમણ અને મોક્ષાસન – કાર્યોત્સર્ગાસન.
(૨૮) મોક્ષ સાથે – ૩૦૮ સાધુ
(૨૯) ગણધર – સુવ્રત આદિ – ૧૦૭
(૩૦) શ્રી સુપાર્શ્વનાથ પ્રભુનું અંતર – નવ હજાર કોટી સાગરોપમ.
૭ – તિર્થંકર (શ્રી સુપર્શ્વનાથ ભગવાન)
શ્રી સુપર્શ્વનાથ ભગવાન હાલના વય ના સાતમા (૭) જૈન તીર્થંકર છે. ભગવાન સુપર્શ્વનાથ નો જન્મ વારાણસી, ઉત્તરપ્રદેશ માં થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ પ્રતિષ્ઠાસેન અને માતાનો નુ નામ પૃથ્વી દેવી હતુ. જીવન લાંબા ગાળામાં બાદ તેઓ 1000 અન્ય પુરુષોની સાથે જેસ્થ ના મહિનામાં ના તેજસ્વી અડધા બારમી દિવસે દીક્ષા લીધી. દીક્ષા અને દુન્યવી જીવન ત્યાગ 9 મહિના પછી ભગવાન સુપર્શ્વનાથ કાળી ફાગણ મહિનામાં અડધા અને વૈશાકા ની નક્ષત્ર ના છઠ્ઠા દિવસે કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
ભગવાન સુપર્શ્વનાથ અન્ય ૫૦૦ સંતો સાથે ફાગણ ના મહિના ના ઘેરા અડધા સાતમા દિવસે મક્ટી કરવામાં આવી હતી અને સમમેટ શિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ સુપર્શ્વનાથ ભગવાન ૨૦ લાખ પૂર્વ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે એક લાખ પૂર્વ 20 પૂરવાર્ગ ઓછા, 9 મહિના ધ્યાન અને આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં વિતાવિયા હતા. તે સુપર્શ્વનાથ પ્રભુ ઊંચાઈ ૬૦૦ મીટર્સ (ધનુષ – ૨૦૦) હતુ.
તિર્થંકર – શ્રી સુપર્શ્વનાથ ભગવાન
પિતા – પ્રતિષ્ઠાસેન
માતા – પૃથ્વી દેવી
જન્મ સ્થાન – વારાણસી, ઉત્તરપ્રદેશ
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૨0,૦૦,૦૦૦ પૂર્વા (૧ પૂર્વા = ૮૪ લાખ વર્ષ)
ઉચાઈ – ૬૦૦ મીટર્સ
૮ – તિર્થંકર (શ્રી ચંદ્રપ્રભુ ભગવાન)
શ્રી ચંદ્રપ્રભુ ભગવાન હાલના વય ના આઠમા (૮) જૈન તીર્થંકર છે. ચંદ્રપ્રભ ભગવાન નો જન્મ ચન્દ્રપુર, મહારાષ્ટ્ર મા થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ રાજા મહસેન હતુ અને તેમના માતા નુ નામ લક્ષ્મણ દેવી હતુ. જીવન લાંબા ગાળામાં બાદ તેઓ 1000 અન્ય પુરુષોની સાથે પૌશ ના મહિના મા દીક્ષા લીધી હતી. દીક્ષા અને દુન્યવી જીવન ત્યાગ કર્યા ના 3 મહિના પછી ભગવાન ચંદ્રપ્રભ ઍ કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ. ભગવાન ચંદ્રપ્રભ અન્ય 1000 સંતો સાથે સમમેટ શિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
ભગવાન ચંદ્રપ્રભ ૧૦ લાખ પૂર્વ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે એક લાખ પૂર્વ ૨૪ પૂર્વા ઓછા, ૩ મહિના ધ્યાન અને આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં વિતાવિયા હતા. ભગવાન ચંદ્રપ્રભ ની ઊંચાઈ ૪૫૦ મીટર્સ (ધનુષ – ૧૫૦) હતુ.
તિર્થંકર – શ્રી ચંદ્રપ્રભુ ભગવાન
પિતા – રાજા મહસેન
માતા – લક્ષ્મણ દેવી
જન્મ સ્થાન – ચન્દ્રપુર, મહારાષ્ટ્ર
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૧૦,૦૦,૦૦૦ પૂર્વા (૧ પૂર્વા = ૮૪ લાખ વર્ષ)
ઉચાઈ – ૪૫૦ મીટર્સ
🌸પ્રભુ શ્રી ચંદ્રપ્રભ સ્વામીજીને ઓળખો…
——————————————–
(૦૧) સમ્યક્ત્વ પામ્યા પછીના ભવ – સાત.
(૦૨) જન્મ સ્થળ અને દિક્ષા સ્થળ – ચંદ્રપુરી(ચંદ્રાનના) નગરી.
(૦૩) તીર્થંકર નામકર્મ-પદ્મરાજાના ભવમાં.
(૦૪) દેવલોકનો અંતિમ ભવ – વૈજ્યંત વિમાન.
(૦૫) ચ્યવન કલ્યાણક – ફાગણ વદ- ૫, અનુરાધા નક્ષત્ર અને ચંદ્રપુરી નગરીમાં.
(૦૬) માતાનું નામ – લક્ષ્મણા રાણી અને પિતાનું નામ – મહાસેન રાજા.
(૦૭) વંશ – ઇક્ષ્વાવાકુ વંશ અને ગોત્ર-કાશ્યપ.
(૦૮) ગર્ભવાસ -૯ માસ અને ૭ દિવસ.
(૦૯) લાંછન-ચંદ્ર અને વર્ણ-શ્વેત.
(૧૦) જન્મ કલ્યાણક – માગસર વદિ- ૧૨, અનુરાધા નક્ષત્રમાં.
(૧૧) શરીર પ્રમાણ – ૧૫૦ ધનુષ્ય.
(૧૨) દિક્ષા કલ્યાણક – માગસર વદ- ૧૩, અનુરાધા નક્ષત્રમાં.
(૧૩) કેટલા જણ સાથે દિક્ષા – ૧૦૦૦ રાજાઓ સાથે.
(૧૪) દિક્ષા શીબીકા – મનોરમા અને દિક્ષા તપ – છઠ્ઠ.
(૧૫) પ્રથમ પારણું-પદ્મખંડ નગરમાં સોમદત્ત રાજાએ ખીરથી કરાવ્યું.
(૧૬) છદ્મસ્થા અવસ્થા – ત્રણ મહિના.
(૧૭) કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક – છઠ્ઠ તપ, ચંદ્રપુરી નગરીમાં પુન્નાગ(નાગકેસર) વૃક્ષની નીચે મહા વદ- ૭, અનુરાધા નક્ષત્રમાં થયું.
(૧૮) શાસનદેવ – વિજય યક્ષ અને શાસનદેવી – ભ્રૂકુટી(જ્વાલા)દેવી.
(૧૯) ચૈત્યવ્રુક્ષની ઉંચાઈ- ૧૮૦૦ ધનુષ.
(૨૦) પ્રથમ દેશનાનો વિષય – અશુચિ ભાવના.
(૨૧) સાધુ – ૨,૫૦,૦૦૦ અને સાધ્વીજી- સુમના આદિ ૩,૮૦,૦૦૦.
(૨૨) શ્રાવક – ૨,૫૦,૦૦૦ અને શ્રાવિકા -૪,૯૧,૦૦૦.
(૨૩) કેવળજ્ઞાની – ૧૦,૦૦૦, મન:પર્યવજ્ઞાની – ૮,૦૦૦ અને અવધિજ્ઞાની – ૮,૦૦૦.
(૨૪) ચૌદપૂર્વધર -૨,૦૦૦ અને વૈક્રિયલબ્ધિઘર – ૧૪,૦૦૦ તથા વાદી – ૭,૬૦૦.
(૨૫) આયુષ્ય – ૧૦ લાખ પૂર્વ.
(૨૬) નિર્વાણ કલ્યાણક-શ્રાવણ સુદ -૭, શ્રવણ નક્ષત્રમાં.
(૨૭) મોક્ષ સ્થળ- સમ્મેતશિખર, મોક્ષતપ – માસક્ષમણ અને મોક્ષાસન – કાર્યોત્સર્ગાસન.
(૨૮) મોક્ષ સાથે – ૧૦૦૦ સાધુ
(૨૯) ગણધર – દત્ત આદિ – ૯૩
(૩૦) શ્રી સુવિધિનાથ(પુષ્પદંત) પ્રભુનું અંતર – ૯૦ કોટિ સાગરોપમ.
૯ – તિર્થંકર (શ્રી સુવિધિનાથ ભગવાન)
પુષ્પદંત (શ્રી સુવિધિનાથ ભગવાન) ભગવાન હાલના વય ના નવમા (૯) જૈન તીર્થંકર છે જે સુવિધિનાથ ભગવાન ના નામ થી પણ ઓળખાય છે. પુષ્પડનતા ભગવાન સિદ્ધ બન્યા અને તેમના તમામ કર્મ નો નાશ કર્યો અને મુક્તી મેડવી. પુષ્પદંત (શ્રી સુવિધિનાથ ભગવાન) ભગવાન ના પિતા કાકંડી ના રાજા સુગ્રીવ્ હતા અને માતા નુ રામ દેવી હતુ.
પુષ્પદંત (શ્રી સુવિધિનાથ ભગવાન) ભગવાન જ્યારે માતા ના ગર્ભ મા હતા ત્યારે તેમની માતા અસાધારણ ક્ષમતા અનુભવ થયો, તેઓ સૌથી મુશ્કેલ પ્રક્રિયાઓ ખૂબ આસાની થી કેરી લેતા હતા. રાજા સુગ્રીવ્ ઍ નવા જન્મેલા બાળક નુ નામ સુવિધિનાથ રાખ્યું હતુ. જયારે બાળક ના દુધીયા દાત આવતા હતા ત્યારે તેમના માતા ને ફૂલો સાથે રમવા માટે એક તૃષ્ણા થતી આથી તે પુષ્પદંત અથવા ફૂલ દાંત તરીકે તરીકે લોકપ્રિય થયા હતા.
પુષ્પદંત ભગવાન એક સામાન્ય જીવન જીવ્યા હતા. તેમણે નાની વયે એક સન્યાસી બન્યા હતા અને માત્ર ચાર મહિના સખત આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં પછી કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ. તેમણે સૅમેટ સિખર્જી પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
ભગવાન પુષ્પદંત ૨ લાખ પૂર્વ જીવન જીવ્યા હતા, ભગવાન પુષ્પદંત ની ઊંચાઈ ૩૦૦ મીટર્સ (ધનુષ – ૧૦૦) હતુ.
તિર્થંકર – શ્રી પુષ્પદંત ભગવાન
પિતા – સુગ્રીવ્ રાજા
માતા – રામા રાની
જન્મ સ્થાન – કાકંડી, મહારાષ્ટ્ર
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૨,૦૦,૦૦૦ પૂર્વા (૧ પૂર્વા = ૮૪ લાખ વર્ષ)
ઉચાઈ – ૩૦૦ મીટર્સ
🌸9. પ્રભુ શ્રી સુવિધિનાથને ઓળખો…
——————————————–
(૦૧) સમ્યક્ત્વ પામ્યા પછીના ભવ – ત્રણ.
(૦૨) જન્મ સ્થળ અને દિક્ષા સ્થળ – કાકંદી નગરી.
(૦૩) તીર્થંકર નામકર્મ-મહાપદ્મરાજાના ભવમાં.
(૦૪) દેવલોકનો અંતિમ ભવ – વૈજ્યંત વિમાન (મહર્દ્ધિક દેવ).
(૦૫) ચ્યવન કલ્યાણક – મહા વદિ- ૯, મૂળ નક્ષત્ર અને કાકંદી નગરીમાં.
(૦૬) માતાનું નામ – રામા રાણી અને પિતાનું નામ – સુગ્રીવ રાજા.
(૦૭) વંશ – ઇક્ષ્વાકુવંશ અને ગોત્ર – કાશ્યપ.
(૦૮) ગર્ભવાસ – ૮ માસ અને ૨૬ દિવસ.
(૦૯) લાંછન – મગરમચ્છ અને વર્ણ – શ્વેત.
(૧૦) જન્મ કલ્યાણક – કારતક વદિ- ૫ , મૂળ નક્ષત્રમાં.
(૧૧) શરીર પ્રમાણ – ૧૦૦ ધનુષ્ય.
(૧૨) દિક્ષા કલ્યાણક – કારતક વદિ-૬, મૂળ નક્ષત્રમાં.
(૧૩) કેટલા જણ સાથે દિક્ષા – ૧૦૦૦ રાજાઓ સાથે.
(૧૪) દિક્ષા શીબીકા – સુરપ્રભા અને દિક્ષા તપ – છઠ્ઠ.
(૧૫) પ્રથમ પારણું – શ્વેતપુર નગરમાં પુષ્પરાજાએ ખીરથી કરાવ્યું.
(૧૬) છદ્મસ્થા અવસ્થા – ૪ મહિના.
(૧૭) કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક – છઠ્ઠ તપ, કાકંદી નગરીમાં મલ્લિ (માલુર) વૃક્ષની નીચે કારતક સુદ – ૩, મૂળ નક્ષત્રમાં થયું.
(૧૮) શાસનદેવ – અજિત યક્ષ અને શાસનદેવી – સુતારા દેવી.
(૧૯) ચૈત્યવ્રુક્ષની ઉંચાઈ-૧૨૦૦ ધનુષ.
(૨૦) પ્રથમ દેશનાનો વિષય – આશ્રવ ભાવના .
(૨૧) સાધુ – ૨,૦૦,૦૦૦ અને સાધ્વીજી-વારુણી આદિ ૧,૨૦,૦૦૦.
(૨૨) શ્રાવક – ૨,૨૯,૦૦૦ અને શ્રાવિકા -૪,૭૨,૦૦૦.
(૨૩) કેવળજ્ઞાની – ૭,૫૦૦, મન:પર્યવજ્ઞાની – ૭,૫૦૦ અને અવધિજ્ઞાની – ૮,૪૦૦.
(૨૪) ચૌદપૂર્વધર – ૧,૫૦૦ અને વૈક્રિયલબ્ધિઘર – ૧૩,૦૦૦ તથા વાદી – ૬,૦૦૦.
(૨૫) આયુષ્ય – બે લાખ પૂર્વ.
(૨૬) નિર્વાણ કલ્યાણક-ભાદરવા સુદ -૯, મૂળ નક્ષત્રમાં.
(૨૭) મોક્ષ સ્થળ- સમ્મેતશિખર, મોક્ષતપ – માસક્ષમણ અને મોક્ષાસન – કાર્યોત્સર્ગાસન.
(૨૮) મોક્ષ સાથે – ૧,૦૦૦ સાધુ
(૨૯) ગણધર – વરાહ આદિ – ૮૮
(૩૦) શ્રી શીતલનાથ પ્રભુનું અંતર – નવ કોટી સાગરોપમ.
🌸પ્રભુ શ્રી સુવિધિનાથને ઓળખો…
——————————————–
(૦૧) સમ્યક્ત્વ પામ્યા પછીના ભવ – ત્રણ.
(૦૨) જન્મ સ્થળ અને દિક્ષા સ્થળ – કાકંદી નગરી.
(૦૩) તીર્થંકર નામકર્મ-મહાપદ્મરાજાના ભવમાં.
(૦૪) દેવલોકનો અંતિમ ભવ – વૈજ્યંત વિમાન (મહર્દ્ધિક દેવ).
(૦૫) ચ્યવન કલ્યાણક – મહા વદિ- ૯, મૂળ નક્ષત્ર અને કાકંદી નગરીમાં.
(૦૬) માતાનું નામ – રામા રાણી અને પિતાનું નામ – સુગ્રીવ રાજા.
(૦૭) વંશ – ઇક્ષ્વાકુવંશ અને ગોત્ર – કાશ્યપ.
(૦૮) ગર્ભવાસ – ૮ માસ અને ૨૬ દિવસ.
(૦૯) લાંછન – મગરમચ્છ અને વર્ણ – શ્વેત.
(૧૦) જન્મ કલ્યાણક – કારતક વદિ- ૫ , મૂળ નક્ષત્રમાં.
(૧૧) શરીર પ્રમાણ – ૧૦૦ ધનુષ્ય.
(૧૨) દિક્ષા કલ્યાણક – કારતક વદિ-૬, મૂળ નક્ષત્રમાં.
(૧૩) કેટલા જણ સાથે દિક્ષા – ૧૦૦૦ રાજાઓ સાથે.
(૧૪) દિક્ષા શીબીકા – સુરપ્રભા અને દિક્ષા તપ – છઠ્ઠ.
(૧૫) પ્રથમ પારણું – શ્વેતપુર નગરમાં પુષ્પરાજાએ ખીરથી કરાવ્યું.
(૧૬) છદ્મસ્થા અવસ્થા – ૪ મહિના.
(૧૭) કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક – છઠ્ઠ તપ, કાકંદી નગરીમાં મલ્લિ (માલુર) વૃક્ષની નીચે કારતક સુદ – ૩, મૂળ નક્ષત્રમાં થયું.
(૧૮) શાસનદેવ – અજિત યક્ષ અને શાસનદેવી – સુતારા દેવી.
(૧૯) ચૈત્યવ્રુક્ષની ઉંચાઈ-૧૨૦૦ ધનુષ.
(૨૦) પ્રથમ દેશનાનો વિષય – આશ્રવ ભાવના .
(૨૧) સાધુ – ૨,૦૦,૦૦૦ અને સાધ્વીજી-વારુણી આદિ ૧,૨૦,૦૦૦.
(૨૨) શ્રાવક – ૨,૨૯,૦૦૦ અને શ્રાવિકા -૪,૭૨,૦૦૦.
(૨૩) કેવળજ્ઞાની – ૭,૫૦૦, મન:પર્યવજ્ઞાની – ૭,૫૦૦ અને અવધિજ્ઞાની – ૮,૪૦૦.
(૨૪) ચૌદપૂર્વધર – ૧,૫૦૦ અને વૈક્રિયલબ્ધિઘર – ૧૩,૦૦૦ તથા વાદી – ૬,૦૦૦.
(૨૫) આયુષ્ય – બે લાખ પૂર્વ.
(૨૬) નિર્વાણ કલ્યાણક-ભાદરવા સુદ -૯, મૂળ નક્ષત્રમાં.
(૨૭) મોક્ષ સ્થળ- સમ્મેતશિખર,
મોક્ષતપ – માસક્ષમણ અને
મોક્ષાસન – કાર્યોત્સર્ગાસન.
(૨૮) મોક્ષ સાથે – ૧,૦૦૦ સાધુ
(૨૯) ગણધર – વરાહ આદિ – ૮૮
(૩૦) શ્રી શીતલનાથ પ્રભુનું અંતર – નવ કોટી સાગરોપમ.
૧૦ – તિર્થંકર (શ્રી શીતલનાથ ભગવાન)
ભગવાન શીતલનાથ હાલના વય ના દસમા (૧૦) જૈન તીર્થંકર છે. શીતલનાથ ભગવાન નો જન્મ ભદીલપુર થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ રાજા દૃઢરથ અને માતા નુ નામ નંદા દેવી હતુ. જીવન લાંબા સમય બાદ તેઓ ૧૦૦૦ અન્ય પુરુષોની સાથે માઘ મહિનાના ના ઘેરા અડધા બારમા દિવસે દીક્ષા લીધી. દીક્ષા અને દુન્યવી જીવન ત્યાગ કર્યા ના ૩ મહિના પછી ભગવાન શીતલનાથે કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
ભગવાન શીતલનાથ અન્ય ૧૦૦૦ સંતો સાથે વૈશાકા ના મહિનાના મુક્તી મેડવી હતી અને સમેતશિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ. ભગવાન શીતલનાથ ૧ લાખ પૂર્વ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે ૨૫,૦૦૦ પૂર્વા, ૩ મહિના ધ્યાન અને આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં વિતાવ્યા હતા. ભગવાન શીતલનાથની ઊંચાઈ ૨૭૦ મીટર્સ (ધનુષ – ૯૦) હતુ.
તિર્થંકર – શ્રી શીતલનાથ ભગવાન
પિતા – રાજા દૃઢરથ
માતા – રાની નંદા દેવી
જન્મ સ્થાન – ભદીલપુર
નિર્વાણ સ્થળ – સમેતશીખરજી
જીવન અવધી – ૧,૦૦,૦૦૦ પૂર્વા (૧ પૂર્વા = ૮૪ લાખ વર્ષ)
ઉચાઈ – ૨૭૦ મીટર્સ
🌸પ્રભુ શ્રી શીતલનાથને ઓળખો…
——————————————–
(૦૧) સમ્યક્ત્વ પામ્યા પછીના ભવ – ત્રણ.
(૦૨) જન્મ સ્થળ અને દિક્ષા સ્થળ – ભદ્રિલપુર નગર.
(૦૩) તીર્થંકર નામકર્મ-પદ્મોત્તરરાજાના ભવમાં.
(૦૪) દેવલોકનો અંતિમ ભવ – પ્રાણત દેવલોક.
(૦૫) ચ્યવન કલ્યાણક-ચૈત્ર વદ-૬, પૂર્વાષાઢા નક્ષત્ર અને ભદ્રિલપુર નગરમાં.
(૦૬) માતાનું નામ – નંદા રાણી અને પિતાનું નામ – દ્રઢરથ રાજા.
(૦૭) વંશ – ઇક્ષ્વાકુ વંશ અને ગોત્ર – કાશ્યપ.
(૦૮) ગર્ભવાસ-૯ માસ અને છ દિવસ.
(૦૯) લાંછન – શ્રીવત્સ અને વર્ણ – સુવર્ણ.
(૧૦) જન્મ કલ્યાણક – પોષ વદ-૧૨ , પૂર્વાષાઢા નક્ષત્રમાં.
(૧૧) શરીર પ્રમાણ – ૯૦ ધનુષ્ય.
(૧૨) દિક્ષા કલ્યાણક – પોષ વદ – ૧૨ , પૂર્વાષાઢા નક્ષત્રમાં.
(૧૩) કેટલા જણ સાથે દિક્ષા – ૧૦૦૦ રાજાઓ સાથે.
(૧૪) દિક્ષા શીબીકા – ચંદ્રપ્રભા અને દિક્ષા તપ – છઠ્ઠ.
(૧૫) પ્રથમ પારણું – રિષ્ટપુર નગરમાં પુનર્વસુ રાજાએ ખીરથી કરાવ્યું.
(૧૬) છદ્મસ્થા અવસ્થા – ત્રણ માસ.
(૧૭) કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક – છઠ્ઠતપ, ભદ્રિલપુર નગરમાં પીપળાના વૃક્ષની નીચે માગસર વદ – ૧૪, પૂર્વાષાઢા નક્ષત્રમાં થયું.
(૧૮) શાસનદેવ – બ્રહ્મ યક્ષ અને શાસનદેવી – અશોકા દેવી.
(૧૯) ચૈત્યવ્રુક્ષની ઉંચાઈ – ૧૦૮૦ ધનુષ્ય.
(૨૦) પ્રથમ દેશનાનો વિષય – સંવર ભાવના.
(૨૧) સાધુ – ૧,૦૦,૦૦૦ અને સાધ્વીજી – સુયશા(સુલસા)આદિ ૧,૦૬,૦૦૦.
(૨૨) શ્રાવક – ૨,૮૯,૦૦૦ અને શ્રાવિકા -૪,૫૮,૦૦૦.
(૨૩) કેવળજ્ઞાની – ૭,૦૦૦, મન:પર્યવજ્ઞાની – ૭,૫૦૦ અને અવધિજ્ઞાની – ૭,૨૦૦.
(૨૪) ચૌદપૂર્વધર – ૧,૪૦૦ અને વૈક્રિયલબ્ધિઘર – ૧૨,૦૦૦ તથા વાદી – ૫,૮૦૦.
(૨૫) આયુષ્ય – એક લાખ પૂર્વ.
(૨૬) નિર્વાણ કલ્યાણક – ચૈત્ર વદ -૨, પૂર્વાષાઢા નક્ષત્રમાં.
(૨૭) મોક્ષ સ્થળ- સમ્મેતશિખર, મોક્ષતપ – માસક્ષમણ અને મોક્ષાસન – કાર્યોત્સર્ગાસન.
(૨૮) મોક્ષ સાથે – ૧૦૦૦ સાધુ
(૨૯) ગણધર – આનંદ આદિ – ૮૧
(૩૦) શ્રી શ્રેયાંસનાથ પ્રભુનું અંતર – છાસઠ લાખ અને છત્રીસ હજાર વર્ષ અને સો સાગરોપમ ન્યુન એક કોટિ સાગરોપમ(૧ક્રોડ સાગરોપમમાં ૧૦૦ સાગરોપમ અને ૬૬,૩૬,૦૦૦ વર્ષ ન્યુન).
૧૧ – તિર્થંકર (શ્રી શ્રેયાંસનાથ ભગવાન)
શ્રેયાંસનાથ ભગવાન હાલના વય ના અગિયારમા (૧૧) જૈન તીર્થંકર છે. શ્રેયાંસનાથ ભગવાન નો જન્મ સિહાંપુર, છત્તીસગઢ મા થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ વિષ્ણુ રાજા અને માતાનો નુ નામ વિષ્ણુ દેવી હતુ. જીવન લાંબા ગાળામાં બાદ તેઓ ૧૦૦૦ અન્ય પુરુષોની સાથે ફાગણ ના મહિના દીક્ષા લીધો હતી. દીક્ષા અને દુન્યવી જીવન ત્યાગ કર્યા ના ૨ મહિના પછી શ્રેયાંસનાથ ભગવાને કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
શ્રેયાંસનાથ ભગવાન અન્ય ૧૦૦૦ સંતો સાથે શ્રવણ મહિનાના ઘેરા અડધા ત્રીજા દિવસે મુક્તી મેડવી અને સમેતશિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ. શ્રેયાંસનાથ ભગવાન ૮૪ લાખ વર્ષ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે ૨૧ લાખ વર્ષ, ૨ મહિના ધ્યાન અને આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં વિતાવ્યા હતા. શ્રેયાંસનાથ ભગવાન ની ઊંચાઈ ૨૪૦ મીટર્સ (ધનુષ – ૮૦) હતુ.
તિર્થંકર – શ્રી શ્રેયાંસનાથ ભગવાન
પિતા – રાજા વિષ્ણુ
માતા – રાની વિષ્ણુ દેવી
જન્મ સ્થાન – સિહાંપુર, છત્તીસગઢ
નિર્વાણ સ્થળ – સમેતશીખરજી
જીવન અવધી – ૮૪,૦૦,૦૦૦ વર્ષ
ઉચાઈ – ૨૪૦ મીટર્સ
૧૨ – તિર્થંકર (શ્રી વાસુપૂજ્ય ભગવાન)
વાસુપૂજ્ય ભગવાન નો જન્મ ચાંપાનગર, છત્તીસગઢ મા થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ રાજા વાસુપૂજ્ય હતુ અને માતા નુ નામ રાણી જયા દેવી હતુ. જ્યારે રાણી જયા દેવી ગર્ભવતી હતા, ત્યારે ભગવાન ના રાજા ભવિષ્યમાં તીર્થંકર અને તેમના માતા ની પૂજા વહન આવ્યા. ઇન્દ્ર દેવ પણ વાસુ તરીકે ઓળખાય છે, આથી નવા જન્મેલા બાળક નુ નામ વાસુપૂજ્ય આપવામાં આવ્યું હતું.
વાસુપૂજ્ય ભગવાન જવાન થયા, તેમણે બાદશાહી વૈભવ અને ભવ્યતા નો કોઈ આકર્ષણ ન હતુ. તેમના માતાપિતા તેમને લગ્ન કરવા માગતા હતા, પરંતુ તેમણે ઇનકાર કર્યો હતો. તેમણે સિંહાસન ગ્રહણ કરવાનો કોઈ ઈરાદો ન હતો અને પરિવારના તમામ સભ્યો સમજવાની કોશિશ કરી પણ તે ન માન્યા અને દુન્યવી જીવન ત્યાગ કર્યો અને છ સો અન્ય વ્યક્તિઓ સાથે ફાગણ ના મહિના મા દિક્ષા લીધી હતી
ભગવાનનું વાસુપૂજ્ય અષાઢ મહિનામાં ના તેજસ્વી અડધા ચૌદમાં દિવસે ચાંપા નગર મા નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ. ભગવાનનું વાસુપૂજ્ય ૭૨ લાખ વર્ષ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે ૫૪ લાખ વર્ષ.વિતાવ્યા હતા. ભગવાનનું વાસુપૂજ્ય ની ઊંચાઈ ૨૧૦ મીટર્સ હતી (ધનુષ – ૭૦)
તિર્થંકર શ્રી વાસુપૂજ્ય ભગવાન
પિતા રાજા વાસુપૂજ્ય
માતા રાણી જયા દેવી
જન્મ સ્થાન ચાંપાનગર, છત્તીસગઢ
નિર્વાણ સ્થળ ચાંપાનગર, છત્તીસગઢ
જીવન અવધી ૭૨,૦૦,૦૦૦ વર્ષ
ઉચાઈ ૨૧૦ મીટર્સ
૧૩ – તિર્થંકર (શ્રી વીમલનાથ ભગવાન )
વીમલનાથ ભગવાન હાલના વય ના તેર મા (૧૩) જૈન તીર્થંકર છે. વીમલનાથ ભગવાન નો જન્મ કંપિલપુર, ઉત્તરપ્રદેશ મા થયો હતો. તેમના પિતા નામ કૃતાવર્મા હતુ અને માતા નુ નામ શ્યામા દેવી હતુ. જીવન ના લાંબા ગાળામાં બાદ તેઓ ૧૦૦૦ અન્ય પુરુષોની સાથે માઘ મહિનામાં ના તેજસ્વી અડધા ૪ થા દિવસ દીક્ષા લીધો હતી. દીક્ષા અને દુન્યવી જીવન ત્યાગ કર્યા ના બે મહિના પછી ભગવાન વીમલનાથે કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ અને સમેત શિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
વીમલનાથ ભગવાન ૬૦ લાખ વર્ષ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે ૧૫ લાખ વર્ષ, ૨ મહિના ધ્યાન અને આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં વિતાવ્યા હતા. વીમલનાથ ભગવાન ની ઊંચાઈ ૧૮૦ મીટર્સ (ધનુષ – ૬૦) હતુ.
તિર્થંકર – શ્રી વીમલનાથ ભગવાન
પિતા – કૃતાવર્મા
માતા – શ્યામા દેવી
જન્મ સ્થાન – કંપિલપુર, ઉત્તરપ્રદેશ
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૬૦,૦૦,૦૦૦ વર્ષ
ઉચાઈ – ૧૮૦ મીટર્સ
🌸પ્રભુ શ્રી વિમલનાથને ઓળખો…
——————————————–
(૦૧) સમ્યક્ત્વ પામ્યા પછીના ભવ – ત્રણ.
(૦૨) જન્મ સ્થળ અને દિક્ષા સ્થળ – કાંપિલ્યપુર નગરીમાં.
(૦૩) તીર્થંકર નામ કર્મ- પદ્મસેન રાજાના ભવમાં.
(૦૪) દેવલોકનો અંતિમ ભવ – સહસ્ત્રાર દેવલોકમાં મહર્દ્ધિક દેવ .
(૦૫) ચ્યવન કલ્યાણક-વૈશાખ સુદ -૧૨, ઉત્તરા ભાદ્રપદ નક્ષત્ર અને કાંપિલ્યપુર નગરીમાં.
(૦૬) માતાનું નામ – શ્યામા રાણી અને પિતાનું નામ – કૃતવર્મા રાજા.
(૦૭) વંશ – ઇક્ષ્વાકુ વંશ અને ગોત્ર – કાશ્યપ.
(૦૮) ગર્ભવાસ – આઠ માસ અને ૨૧ દિવસ.
(૦૯) લંછન – વરાહ (ડુક્કર) વર્ણ – સુવર્ણ.
(૧૦) જન્મ કલ્યાણક – મહા સુદ-૩, ઉત્તરા ભાદ્રપદ નક્ષત્રમાં.
(૧૧) શરીર પ્રમાણ – ૬૦ ધનુષ્ય.
(૧૨) દિક્ષા કલ્યાણક – મહા સુદ-૪, ઉત્તરા ભાદ્રપદ નક્ષત્રમાં.
(૧૩) કેટલા જણ સાથે દિક્ષા – ૧૦૦૦ રાજાઓ સાથે.
(૧૪) દિક્ષા શીબીકા – દેવદત્તા અને દિક્ષા તપ – છઠ્ઠ તપ
(૧૫) પ્રથમ પારણું-ધાન્યફૂટ નગરીમાં જયરાજાએ ખીરથી કરાવ્યું.
(૧૬) છદ્મસ્થા અવસ્થા – બે વર્ષ.
(૧૭) કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક – છઠ્ઠતપ, કાંપિલ્યપુર નગરીમાં જંબૂ વૃક્ષની નીચે પોષ સુદ-૬, ઉત્તરા ભાદ્રપદ નક્ષત્રમાં થયું.
(૧૮) શાસનદેવ – ષણ્મુખ યક્ષ અને શાસનદેવી – વિદિતા દેવી.
(૧૯) ચૈત્યવ્રુક્ષની ઉંચાઈ-૭૨૦ ધનુષ .
(૨૦) પ્રથમ દેશનાનો વિષય- બોધિ દુર્લભ ભાવના .
(૨૧) સાધુ – ૬૮,૦૦૦ અને સાધ્વીજી – ધરા આદિ ૧,૦૮,૦૦૦.
(૨૨) શ્રાવક – ૨,૦૮,૦૦૦ અને શ્રાવિકા -૪,૩૪,૦૦૦.
(૨૩) કેવળજ્ઞાની – ૫,૫૦૦, મન:પર્યવજ્ઞાની – ૫,૫૦૦ અને અવધિજ્ઞાની – ૪,૮૦૦.
(૨૪) ચૌદપૂર્વધર -૧,૧૦૦ અને વૈક્રિયલબ્ધિઘર – ૯,૦૦૦ તથા વાદી – ૩,૬૦૦ મતાંતરે ૩,૨૦૦.
(૨૫) આયુષ્ય – ૬૦ લાખ વર્ષ.
(૨૬) નિર્વાણ કલ્યાણક-જેઠ વદ-૭, પુષ્ય નક્ષત્રમાં.
(૨૭) મોક્ષસ્થળ- સમ્મેતશિખર, મોક્ષતપ – માસક્ષમણ અને મોક્ષાસન – કાર્યોત્સર્ગાસન.
(૨૮) મોક્ષ સાથે – ૬૦૦૦ સાધુ
(૨૯) ગણધર – મંદર આદિ – ૫૭
(૩૦) શ્રી અનંતનાથ સ્વામીનું અંતર – ૯ સાગરોપમ.
૧૪ – તિર્થંકર (શ્રી અનંતનાથ ભગવાન)
અનંતનાથ ભગવાન હાલના વય ના ચૌદ (૧૪) મા જૈન તીર્થંકર છે. અનંતનાથ ભગવાન નો જન્મ અયોધ્યા, ઉત્તરપ્રદેશ મા થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ સિહાઁસેન અને માતા નુ નામ સુયાસા હતુ. જીવન લાંબા ગાળામાં બાદ તેઓ ૧૦૦૦ અન્ય પુરુષોની સાથે વૈશાકા ના મહિનાના દીક્ષા લીધી હતી. દીક્ષા અને દુન્યવી જીવન ત્યાગ કર્યા ના 3 વર્ષ પછી ભગવાન અનંતનાથ ઍ વૈશાક મહિનામાં કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ. અનંતનાથ ભગવાન અન્ય ૭૦૦૦ સંતો સાથે ચૈત્ર મહિનામાં ના તેજસ્વી અડધા ૫ મા દિવસે મુક્તી પ્રાપ્ત કરી હતી અને સમેત શિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
અનંતનાથ ભગવાન ૩૦ લાખ વર્ષ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે ૭.૫ લાખ વર્ષ, ૩ વર્ષ ધ્યાન અને આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં વિતાવ્યા હતા. અનંતનાથ ભગવાન ની ઊંચાઈ ૧૫૦ મીટર્સ (ધનુષ – ૫૦) હતી.
તિર્થંકર – શ્રી અનંતનાથ ભગવાન
પિતા – સિહાઁસેન
માતા – સુયાસા
જન્મ સ્થાન – અયોધ્યા, ઉત્તરપ્રદેશ
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૩૦,૦૦,૦૦૦ વર્ષ
ઉચાઈ – ૧૫૦ મીટર્સ
૧૫ – તિર્થંકર (શ્રી ધર્મનાથ ભગવાન)
ધર્મનાથ ભગવાન હાલના વય ના પંદરમા (૧૫) મા જૈન તીર્થંકર છે. ભગવાન ધર્મનાથ નો જન્મ રતનપુરી, મધ્યપ્રદેશ મા થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ રાજા ભાનુ અને માતા નુ નામ સુવરતા દેવી હતુ. જીવન લાંબા ગાળામાં બાદ તેઓ અન્ય ૧૦૦૦ પુરુષોની ની સાથે માઘ મહિનામાં દીક્ષા લીધી હતી. દીક્ષા અને દુન્યવી જીવન ત્યાગ ના બે વર્ષ પછી તેજસ્વી પૌશ મહિનામાં અડધા અને પુષ્પા નક્ષત્ર ની ૧૫ મા દિવસે ધર્મનાથ ભગવાને કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
ધર્મનાથ ભગવાન અન્ય ૧૦૮ સંતો સાથે જેસ્થમહિનામાં ના તેજસ્વી અડધા ૫ મા દિવસે મુક્તી પ્રાપ્ત કરી અને સમેત શિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
ધર્મનાથ ભગવાન ૧૦ લાખ વર્ષ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે ૨.૫ લાખ વર્ષ, ૨ વર્ષ ધ્યાન અને આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં વિતાવ્યા હતા. ધર્મનાથ ભગવાન ની ઊંચાઈ ૧૩૫ મીટર્સ (ધનુષ – ૪૫) હતી.
તિર્થંકર – શ્રી ધર્મનાથ ભગવાન
પિતા – રાજા ભાનુ
માતા – રાની સુવ્રતા દેવી
જન્મ સ્થાન – રતનપુરી, મધ્યપ્રદેશ
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૧૦,૦૦,૦૦૦ વર્ષ
ઉચાઈ – ૧૩૫ મીટર્સ
🌸પ્રભુ શ્રી ધર્મનાથને ઓળખો…
——————————————–
(૦૧) સમ્યક્ત્વ પામ્યા પછીના ભવ – ત્રણ.
(૦૨) જન્મ સ્થળ અને દિક્ષા સ્થળ – રત્નપુર નગરમાં.
(૦૩) તીર્થંકર નામકર્મ – દ્રઢરથરાજાના ભવમાં.
(૦૪) દેવલોકનો અંતિમ ભવ – વૈજ્યંત વિમાનમાં મહર્દ્ધિક દેવ.
(૦૫) ચ્યવન કલ્યાણક-વૈશાખ સુદ-૭, પુષ્યનક્ષત્ર અને રત્નપુર નગરમાં.
(૦૬) માતાનું નામ – સુવ્રતા રાણી અને પિતાનું નામ – ભાનુ રાજા.
(૦૭) વંશ – ઇક્ષ્વાકુ વંશ અને ગોત્ર – કાશ્યપ.
(૦૮) ગર્ભવાસ-૮ માસ અને ૨૬ દિવસ.
(૦૯) લંછન-વજ્ર વર્ણ-સુવર્ણ.
(૧૦) જન્મ કલ્યાણક – મહા સુદ-૩, પુષ્ય નક્ષત્રમાં.
(૧૧) શરીર પ્રમાણ – ૪૫ ધનુષ્ય.
(૧૨) દિક્ષા કલ્યાણક – મહા સુદ-૧૩, પુષ્ય નક્ષત્રમાં.
(૧૩) કેટલા જણ સાથે દિક્ષા – ૧૦૦૦ રાજાઓ સાથે.
(૧૪) દિક્ષા શીબીકા – નાગદત્તા અને દિક્ષા તપ – છઠ્ઠ.
(૧૫) પ્રથમ પારણું-સોમનસપુર નગરીમાં ધર્મસિંહ રાજાએ ખીરથી કરાવ્યું.
(૧૬) છદ્મસ્થા અવસ્થા – બે વર્ષ.
(૧૭) કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક – છઠ્ઠતપ, રત્નપુરી નગરીમાં દધિપર્ણ વૃક્ષની નીચે પોષ સુદ-૧૫, પુષ્ય નક્ષત્રમાં થયું.
(૧૮) શાસનદેવ – કિન્નર યક્ષ અને શાસનદેવી – કંદર્પા દેવી.
(૧૯) ચૈત્યવ્રુક્ષની ઉંચાઈ- ૫૪૦ ધનુષ.
(૨૦) પ્રથમ દેશનાનો વિષય-મોક્ષના ઉપાયો અને કષાયનું સ્વરૂપ.
(૨૧) સાધુ – ૬૪,૦૦૦ અને સાધ્વીજી – શિવા આદિ ૬૨,૪૦૦.
(૨૨) શ્રાવક – ૨,૪૦,૦૦૦ અને શ્રાવિકા -૪,૧૩,૦૦૦.
(૨૩) કેવળજ્ઞાની – ૪,૫૦૦, મન:પર્યવજ્ઞાની – ૪,૫૦૦ અને અવધિજ્ઞાની – ૩,૬૦૦.
(૨૪) ચૌદપૂર્વધર – ૯૦૦ અને વૈક્રિયલબ્ધિઘર – ૭,૦૦૦ તથા વાદી – ૨,૮૦૦.
(૨૫) આયુષ્ય – ૧૦ લાખ વર્ષ.
(૨૬) નિર્વાણ કલ્યાણક-જેઠ સુદ-૫, પુષ્ય નક્ષત્રમાં.
(૨૭) મોક્ષસ્થળ- સમ્મેતશિખર, મોક્ષતપ – માસક્ષમણ અને મોક્ષાસન – કાર્યોત્સર્ગાસન.
(૨૮) મોક્ષ સાથે – ૧૦૮ સાધુ
(૨૯) ગણધર – અરિષ્ટ આદિ – ૪૩
(૩૦) શ્રી શાંતિનાથ સ્વામીનું અંતર – પોણો પલ્યોપમ ન્યૂન ત્રણ સાગરોપમ.
૧૬ – તિર્થંકર (શ્રી શાંતિનાથ ભગવાન)
શાંતિનાથ ભગવાન હાલના વય ના સોળમા (૧૬) જૈન તીર્થંકર છે. શાંતીનાથ ભગવાન નો જન્મ ગજપુર, ઉત્તરપ્રદેશ મા થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ રાજા વિશ્વાસેન અને માતા નુ નામ આછીરા દેવી હતુ. જીવન લાંબા ગાળામાં બાદ તેઓ ૧૦૦૦ અન્ય પુરુષોની સાથે જેસ્થ મહિનાના દીક્ષા લીધી હતી. દીક્ષા અને દુન્યવી જીવન ના ત્યાગ ના ૧ વર્ષ બાદ શાંતિનાથ ભગવાને તેજસ્વી પૌશ મહિનામાં અડધા અને પુષ્પા નક્ષત્ર ના ૯મા દિવસે કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ. શાંતિનાથ ભગવાને અન્ય ૯૦૦ સંતો સાથે જેસ્થ મહિનાના ઘેરા અડધા તેરમા દિવસે મુક્તી મેડવી અને સમેત શિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
શાંતિનાથ ભગવાન ૧ લાખ વર્ષ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે ૨૫,૦૦૦ વર્ષ, ૧ વર્ષ ધ્યાન અને આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં વિતાવ્યા હતા. શાંતિનાથ ભગવાન ની ઊંચાઈ ૧૨૦ મીટર્સ (ધનુષ – ૪૦) હતી.
તિર્થંકર – શ્રી શાંતિનાથ ભગવાન
પિતા – રાજા વિશ્વાસેન
માતા – આછીરા દેવી
જન્મ સ્થાન – ગજપુર, ઉત્તરપ્રદેશ
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ,૦૦,૦૦૦ વર્ષ
ઉચાઈ – ૧૨૦ મીટર્સ
૧૭ – તિર્થંકર (શ્રી કુંથુંનાથ ભગવાન)
કુંથુંનાથ ભગવાન હાલના વય ના સત્તરમા (૧૭) જૈન તીર્થંકર છે. કુંથુંનાથ ભગવાન નો જન્મ ગજપુર, હસ્તિનાપુર, ઉત્તરપ્રદેશ માં થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ રાજા શુરસેન અને માતા નુ નામ શ્રી દેવી હતુ. જીવન લાંબા ગાળામાં બાદ તેઓ ૧૦૦૦ અન્ય પુરુષોની સાથે વૈશાખ મહિનાના ઘેરા અડધા ૫ માં દિવસ દીક્ષા લીધી હતી. દીક્ષા અને દુન્યવી જીવન નો ત્યાગ કર્યા ના ૧૬ વર્ષ પછી કુંથુંનાથ ભગવાન કાળી ચૈત્ર મહિનામાં અડધા અને કૃતિકા નક્ષત્ર ૩જા દિવસે કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ. કુંથુંનાથ ભગવાને અન્ય ૧૦૦૦ સંતો સાથે વૈશાખ મહિનામા મુક્તી મેળવી અને સમેત શિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
કુંથુંનાથ ભગવાન ૯૫,૦૦૦ વર્ષ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે ૨૩,૭૫૦ વર્ષ, ૧૬ વર્ષ ધ્યાન અને આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં વિતાવ્યા હતા. કુંથુંનાથ ભગવાન ની ઊંચાઈ ૧૦૫ મીટર્સ (ધનુષ – ૩૫) હતી.
તિર્થંકર – શ્રી કુંથુંનાથ ભગવાન
પિતા – રાજા શુરસેન
માતા – રાણી શ્રી દેવી
જન્મ સ્થાન – ગજપુર, હસ્તિનાપુર, ઉત્તરપ્રદેશ
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૯૫,૦૦૦ વર્ષ
ઉચાઈ – ૧૦૫ મીટર્સ
૧૮ – તિર્થંકર (શ્રી અરનાથ ભગવાન)
અરનાથ ભગવાન હાલના વય ના અઢારમા (૧૮) જૈન તીર્થંકર છે. અરનાથ ભગવાન નો જન્મ ગજપુર, હસ્તિનાપુર, ઉત્તરપ્રદેશ માં થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ સુદર્શન અને માતા નુ નામ મહા દેવી હતુ. જીવન લાંબા ગાળામાં બાદ તેઓ ૧૦૦૦ અન્ય પુરુષોની સાથે માગશર મહિનામાં ના તેજસ્વી અડધા ૧૧મા દિવસે દીક્ષા લીધી હતી. દીક્ષા અને દુન્યવી જીવન ત્યાગ કર્યા ના ૩ વર્ષ પછી તેજસ્વી કાર્તિક મહિનાના અડધા અને રેવતી નક્ષત્ર ના ૧૨મા દિવસે કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ. અરનાથ ભગવાન અન્ય ૧૦૦૦ સંતો સાથે માગશર મહિના ના તેજસ્વી અડધા ૧૦ મા દિવસે મુક્તી મેળવી અને સમેત શિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
અરનાથ ભગવાન ૮૪,૦૦૦ વર્ષ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે ૨૧,૦૦૦ વર્ષ, ૩ વર્ષ ધ્યાન અને આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં વિતાવ્યા હતા. અરનાથ ભગવાન ની ઊંચાઈ ૯૦ મીટર્સ (ધનુષ – ૩૦) હતી.
તિર્થંકર – શ્રી અરનાથ ભગવાન
પિતા – સુદર્શન
માતા – મહા દેવી
જન્મ સ્થાન – ગજપુર, હસ્તિનાપુર, ઉત્તરપ્રદેશ
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૮૪,૦૦૦ વર્ષ
ઉચાઈ – ૯૦ મીટર્સ
🌸પ્રભુ શ્રી અરનાથને ઓળખો…
———————————–
(૦૧) સમ્યક્ત્વ પામ્યા પછીના ભવ – ત્રણ.
(૦૨) જન્મ સ્થળ અને દિક્ષા સ્થળ – હસ્તિનાપુર (ગજપુર).
(૦૩) તીર્થંકર નામકર્મ-ધનપતિરાજાના ભવમાં.
(૦૪) દેવલોકનો અંતિમ ભવ – સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાનમાં દેવ.
(૦૫) ચ્યવન કલ્યાણક-ફાગણ સુદ- ૨ અને રેવતી નક્ષત્રમાં.
(૦૬) માતાનું નામ – દેવી રાણી અને પિતાનું નામ – સુદર્શન રાજા.
(૦૭) વંશ – ઇક્ષ્વાકુવંશ અને ગોત્ર – કાશ્યપ.
(૦૮) ગર્ભવાસ – ૯ માસ અને આઠ દિવસ.
(૦૯) લાંછન – નંદાવર્ત અને વર્ણ – સુવર્ણ.
(૧૦) જન્મ કલ્યાણક – માગસર સુદ-૧૦ , રેવતી નક્ષત્રમાં.
(૧૧) શરીર પ્રમાણ – ૩૦ ધનુષ્ય.
(૧૨) દિક્ષા કલ્યાણક – માગસર સુદ – ૧૧ , રેવતી નક્ષત્રમાં.
(૧૩) કેટલા જણ સાથે દિક્ષા – ૧૦૦૦ રાજાઓ સાથે.
(૧૪) દિક્ષા શીબીકા – વૈજ્યંતી અને દિક્ષા તપ – છઠ્ઠ.
(૧૫) પ્રથમ પારણું – રાજપુર નગરમાં અપરાજિત રાજાએ ખીરથી કરાવ્યું.
(૧૬) છદ્મસ્થા અવસ્થા – ત્રણ વર્ષ.
(૧૭) કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક – છઠ્ઠતપ, હસ્તિનાપુર નગરીમાં આમ્રવૃક્ષની નીચે કારતક સુદ – ૧૨, રેવતી નક્ષત્રમાં થયું.
(૧૮) શાસનદેવ – યક્ષરાજ ( ષણ્મુખ દેવ) અને શાસનદેવી – ધારિણી દેવી.
(૧૯) ચૈત્યવ્રુક્ષની ઉંચાઈ – ૩૬૦ ધનુષ્ય.
(૨૦) પ્રથમ દેશનાનો વિષય – રાગ -દ્વેષ- મોહ પર વિજય.
(૨૧) સાધુ – ૫૦,૦૦૦ અને સાધ્વીજી – રક્ષિતા આદિ ૬૦,૦૦૦.
(૨૨) શ્રાવક – ૧,૮૪,૦૦૦ અને શ્રાવિકા -૩,૭૨,૦૦૦.
(૨૩) કેવળજ્ઞાની – ૨,૮૦૦, મન:પર્યવજ્ઞાની – ૨,૫૫૧ અને અવધિજ્ઞાની – ૨,૬૦૦.
(૨૪) ચૌદપૂર્વધર – ૬૧૦ અને વૈક્રિયલબ્ધિઘર – ૭,૩૦૦ તથા વાદી – ૧,૬૦૦.
(૨૫) આયુષ્ય – ૮૪ હજાર વર્ષ.
(૨૬) નિર્વાણ કલ્યાણક – માગસર સુદ-૧૦, રેવતી નક્ષત્રમાં.
(૨૭) મોક્ષ સ્થળ- સમ્મેતશિખર,
મોક્ષતપ – માસક્ષમણ અને
મોક્ષાસન – કાર્યોત્સર્ગાસન.
(૨૮) મોક્ષ સાથે – ૧૦૦૦ સાધુ
(૨૯) ગણધર – કુંભ આદિ – ૩૩
(૩૦) શ્રી મલ્લિનાથ પ્રભુનું અંતર – એક હજાર ક્રોડ વર્ષ.
(18) श्री अरनाथ जी – શ્રી અરનાથ ભગવાન-Shri Arnath Bhagavan
૧૮ – તિર્થંકર (શ્રી અરનાથ ભગવાન) અરનાથ ભગવાન હાલના વય ના અઢારમા (૧૮) જૈન તીર્થંકર છે. અરનાથ ભગવાન નો જન્મ ગજપુર, હસ્તિનાપુર, ઉત્તરપ્રદેશ માં થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ સુદર્શન અને માતા નુ નામ મહા દેવી હતુ. જીવન લાંબા ગાળામાં બાદ તેઓ ૧૦૦૦ અન્ય પુરુષોની સાથે માગશર મહિનામાં ના તેજસ્વી અડધા ૧૧મા દિવસે દીક્ષા લીધી હતી. દીક્ષા અને દુન્યવી જીવન ત્યાગ કર્યા ના ૩ વર્ષ પછી તેજસ્વી કાર્તિક મહિનાના અડધા અને રેવતી નક્ષત્ર ના ૧૨મા દિવસે કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ. અરનાથ ભગવાન અન્ય ૧૦૦૦ સંતો સાથે માગશર મહિના ના તેજસ્વી અડધા ૧૦ મા દિવસે મુક્તી મેળવી અને સમેત શિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ. અરનાથ ભગવાન ૮૪,૦૦૦ વર્ષ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે ૨૧,૦૦૦ વર્ષ, ૩ વર્ષ ધ્યાન અને આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં વિતાવ્યા હતા. અરનાથ ભગવાન ની ઊંચાઈ ૯૦ મીટર્સ (ધનુષ – ૩૦) હતી. તિર્થંકર – શ્રી અરનાથ ભગવાન પિતા – સુદર્શન માતા – મહા દેવી જન્મ સ્થાન – ગજપુર, હસ્તિનાપુર, ઉત્તરપ્રદેશ નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી જીવન અવધી – ૮૪,૦૦૦ વર્ષ ઉચાઈ – ૯૦ મીટર્સ ૧૮. શ્રી અરનાથ ભગવાનનું ચૈત્યવંદન ઠાણ સર્વાર્થ થકી ચવ્યા, નાગપૂરે અરનાથ; રેવતી જન્મ મહોત્સવ, કરતા નિર્જરનાથ. જયકર યોનિ ગજવરૂ, રાશી મીન ગણદેવ; ત્રણ વર્ષમાં થિર થઈ, ટાળે મોહની ટેવ. પામ્યા અંબતરૂ તલે એ, ક્ષાયિકભાવે નાણ; સહસ મુનિવર સાથશું, વીર કહે નિર્વાણ.
*અઢારમા તીર્થંકર શ્રી અરનાથ ભગવાન*
શ્રી અરનાથ ભગવાન વર્તમાન કાળચક્રના અઢારમા અને સાતમા ચક્રવર્તી પણ હતા. શ્રી કુંથુનાથ અને શ્રી શાંતિનાથ ભગવાનની જેમ તેમને પણ એક જ ભવમાં તીર્થંકર અને ચક્રવર્તી એમ બે પદવીઓ પ્રાપ્ત થયેલ હતી. ભગવાનની કાયા કનકવર્ણી અને તેમનું દેહપ્રમાણ ૩૦ ધનુષનું હતું.
ભગવાનનું લાંછન નંદાવર્ત છે. ષણ્મુખ યક્ષદેવ અને ધારિણી યક્ષિણીદેવી એમના શાસન દેવ-દેવી છે. ચાલો, હવે ભગવાનના જીવનચરિત્ર અને એમના બે પૂર્વભવો વિષે વાંચીએ.
*શ્રી અરનાથ ભગવાન – પૂર્વભવો*
શ્રી અરનાથ ભગવાનનો ત્રીજો ભવ જંબુદ્વીપના પૂર્વ મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં વત્સવિજયમાં આવેલી સુસીમા નગરીમાં ધનપતિ રાજા તરીકે હતો. રાજા ધનપતિ ભક્ત પરાયણ અને ધાર્મિક હતા. તેમનું રાજ્ય ખૂબ સરસ રીતે ચલાવતા હતા અને તેમની પ્રજા પણ તેમનાથી ખુશ હતી. ઘણા વર્ષોના શાસન બાદ તેમને સંસાર પ્રત્યે વૈરાગ્ય આવ્યો અને તેમણે દીક્ષા લીધી. દીક્ષા લીધા બાદ ભક્તિ-આરાધના કરતાં એમણે તીર્થંકર નામ ગોત્ર કર્મ બાંધ્યું. રાજા તરીકેનું આયુષ્ય પૂરું થતાં તેમનો જન્મ દેવગતિમાં થયો.
*શ્રી અરનાથ ભગવાન – બાળપણ અને રાજપાઠ*
દેવગતિમાંથી ચ્યવીને ભગવાન અરનાથનો જન્મ ભરતક્ષેત્રની હસ્તિનાપુર નગરીમાં સુદર્શન રાજા અને મહાદેવી માતાને ત્યાં થયો હતો. માતાને સપનામાં ચક્ર અને એના આરા જેવું દેખાયું હતું જેથી ભગવાનનું નામ અરનાથ રાખવામાં આવ્યું.
ભગવાને પોતાના બાલ્યકાળમાં ઘણી બધી વિદ્યા શીખી. ત્યારબાદ યુવાન થતાં જ ભોગાવલી કર્મના ઉદયને કારણે એમના લગ્ન થયા. લગ્ન બાદ એમનો રાજ્યાભિષેક થયો. રાજ્ય ચલાવીને વિજય મેળવતાં અંતે આખી પૃથ્વી પર તેઓ વિજય પામ્યા. ચક્રવર્તી પદ પામીને અરનાથ ભગવાન છ ખંડના અધિપતિ થયા. ચક્રવર્તી તરીકેના લાંબા શાસનકાળ બાદ તેમને વૈરાગ્યની ભાવના જન્મી અને મોક્ષપ્રાપ્તિની તીવ્ર ઝંખના શરૂ થતાં તેમણે દીક્ષા લઈને પોતાના સંજ્વલન કર્મો ખપાવ્યા. દીક્ષા લીધાના ત્રણ વર્ષ બાદ અરનાથ ભગવાનને કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું.
ત્રેસઠ શલાકા પુરુષના એક પદની પ્રાપ્તિ થવી એ બહુ જ ઊંચી પદવી ગણાય કારણ કે એમને મોક્ષનો સિક્કો વાગી ગયો કહેવાય. એમાં પણ તીર્થંકર સાથે ચક્રવર્તી પદ એટલે અરનાથ ભગવાનની પુણ્યૈ જબરજસ્ત કહેવાય. આવા મહાન પુરુષો પોતાનું પુણ્ય સંસાર માટે નહીં પરંતુ મોક્ષ માટે વાપરે છે.
*દેશના – રાગ અને દ્વેષ પર વિજય*
ભગવાનને કેવળજ્ઞાન થયા બાદ દેવોએ સમોવસરણ રચ્યું અને પ્રભુએ એમાં બિરાજીને જગતના લોકોને સુંદર દેશના આપી. સમોવસરણમાં ભગવાન રાગ-દ્વેષ પર કેવી રીતે વિજય મેળવવો એ વિષે દેશના આપી.
આ સંસારમાં ભટકવાનું મૂળ કારણ રાગ અને દ્વેષ છે. રાગ, દ્વેષ અને અજ્ઞાનને કારણે જીવ સંસારમાં બંધાય છે. અજ્ઞાન જાય તો રાગ અને દ્વેષ પણ જતા રહે છે; એ જ રીતે જો રાગ અને દ્વેષ સંપૂર્ણ જાય તો અજ્ઞાન પણ જતું રહે છે. કેટલાકને પહેલાં અજ્ઞાન જાય છે તો કેટલાકને પહેલાં રાગ અને દ્વેષ જાય છે. જેમનું પહેલાં અજ્ઞાન જાય છે તેમના રાગ અને દ્વેષ સરળતાથી નીકળી જાય છે અને એમનો મોક્ષમાર્ગ સરળ અને ટૂંકો થઈ જાય છે.
જ્ઞાનીઓની ભાષામાં રાગ જુદો પડે છે. આત્મભાવમાંથી આપણે દેહભાવમાં જઈએ તો એને રાગ કહેવાય છે. પહેલો રાગ પોતાના દેહ માટેનો હોય છે. દેહને “હું” મનાય છે ત્યારથી જ પોતાના જાત પ્રત્યેનો રાગ શરૂ થઈ જાય છે.
આપણને આપણી જાત પ્રત્યે કેટલો બધો રાગ હોય છે! એ જ રાગને કારણે પોતાની બાબત ખોટી છે કે પોતાની ભૂલ છે એવું જડતું નથી. દરેક બાબતમાં આપણે માનીએ છીએ કે, “હું સાચો છું. મારું કશું ખોટું નથી.” આપણી આસપાસના લોકોને ભલે આપણાથી મુશ્કેલી પડે તો પણ આપણને એવું લાગે કે આપણું બરાબર છે. પોતાના દેહ પ્રત્યે આપણને કેટલું બધું મમત્વ અને રાગ છે. પોતાના દેહને કંઈપણ થાય તો કેટલા આપણે બેચેન થઈ જઈએ છીએ; અજ્ઞાન દશામાં દેહનો રાગ આપણને ભોગવટો આપે છે. જે દેહાધ્યાસથી મુક્ત છે એને આ કશું જ અડે નહીં.
પોતાની જાત પ્રત્યેના રાગમાંથી આગળ વધીને માતા-પિતા, પત્ની અને ત્યારબાદ બાળકો પર બહુ ભારે રાગ હોય છે. બાળપણમાં જ્યાં સુધી પોતાની માતાનો હાથ પકડીને ચાલતાં હોઈએ, ત્યાં સુધી આપણને માતા પ્રત્યે એટલો લગાવ હોય છે કે એક ક્ષણ પણ પોતાની માતા વિના રહી શકતા નથી. જેમ જેમ આપણે મોટા થઈને કિશોરાવસ્થામાં આવીએ છીએ ત્યારે ગર્લફ્રેન્ડ કે બોયફ્રેન્ડ જેવા કુસંગમાં પડવાથી માતા-પિતા પ્રત્યેનો લગાવ ઘટી જાય છે. એમાં જો માતા-પિતા ગુસ્સાવાળા કે કડક સ્વભાવના હોય અને આપણને અંકુશમાં રાખતા હોય તો પછી આપણને એમના પણ પ્રત્યે અભાવ થઈ જાય છે. ઘરે રહેવાનું મન ન થાય અને પછી પરિણામે દ્વેષ થાય છે.
જો આપણા માતા-પિતા આપણને આપણી ઇચ્છા મુજબ ન વર્તવા દેતા હોય, તો તરત જ તેમના પ્રત્યે દ્વેષ થઈ જાય છે. રાગમાંથી દ્વેષ ઊભો થતાં જરા પણ વાર થતી નથી. આ સંસારમાં બંધનનું મૂળ કારણ રાગ છે. જેના પર આપણને રાગ હોય તેના પ્રત્યે અપેક્ષા જન્મે છે; જ્યારે અપેક્ષા પૂરી થતી નથી, ત્યારે ભયંકર ભોગવટો આવે છે અને તે વ્યક્તિ પ્રત્યે દ્વેષ થાય છે.
માતા-પિતાને પણ તેમના બાળકો પ્રત્યે ખૂબ જ રાગ હોય છે. પરંતુ જ્યારે તેઓ મોટા થાય છે અને સામું બોલે છે, ત્યારે માતા પિતાને તેમના બાળકો પ્રત્યે અત્યંત દ્વેષ ઉદ્ભવે છે.
શરૂઆતમાં પતિ-પત્ની વચ્ચે પણ અત્યંત રાગ હોય છે; જ્યારે અપેક્ષા પૂરી થાય ત્યારે મીઠું લાગે છે પરંતુ જ્યારે અપેક્ષા પૂરી થતી નથી ત્યારે કલેશ ઊભો થાય છે. જો ક્લેશ ઊભો થાય અને બન્ને થોડીવારમાં ભૂલી જાય તો તે સારું કહેવાય. પોતાના વાતની પકડ રાખીને અને સામાને માફ ન કરવાથી ઘણા પાપ કર્મો બંધાય છે. પછી પરિસ્થિતિ એવી પણ આવે કે પ્રેમલગ્ન છૂટાછેડામાં પરિણમી જાય! આના ઉપાયરૂપે બીજી જ ક્ષણે વ્યક્તિએ આ બધું ભૂલી જઈ પોતાના ખરાબ ભાવોને મૂળથી ઉખેડીને નોર્મલ થઈ જવું જોઈએ; પ્રતિક્રમણ કરીને પોતાના દોષોમાંથી મુક્ત થઈ જવું જોઈએ. જ્યારે પતિને તેની પત્નીના દોષો દેખાય અથવા પત્નીને તેના પતિના દોષો દેખાય, ત્યારે તરત જ સામી વ્યક્તિની અંદર રહેલા શુદ્ધાત્મા પાસે માફી માંગવી જોઈએ. આમ કરવાથી દોષો શુદ્ધ થઈ જાય છે. જો આ રીતે ન થાય તો આવતા ભવમાં વધુ તીવ્રતાથી એની સાથે હિસાબ બંધાય છે.
ધર્મની બાબતમાં પણ મારો ધર્મ સાચો બીજા બધા ખોટા એવું થાય છે. મારો સંપ્રદાય, મારું ટોળું, મારું બધું જ સાચું એ સિવાય બીજું બધું જ મિથ્યા એવું ન હોવું જોઈએ. ભગવાન કાયમ નિષ્પક્ષપાતી હોય છે. જે પક્ષાપક્ષીમાં પડે એને ભગવાન ના કહેવાય; એને સમકિતી પણ ના કહેવાય. અજ્ઞાની અને મિથ્યાત્વી મારા-તારામાં પડે. ભગવાનની દ્રષ્ટિમાં બધા પોતપોતાની દ્રષ્ટિએ સાચા છે. આપણે રાગ-દ્વેષથી પર થવાનું છે. કોઈ ગચ્છ-મતમાં પડવાનું નથી. આત્મા એકલો જ ગચ્છ-મત, વાડા-સંપ્રદાય વિનાનો સાચો છે; માટે આત્મસ્વરૂપ થવાનું છે. આત્મસ્વરૂપ થવાથી જ રાગ-દ્વેષમાંથી મુક્ત થઈ શકીશું. જ્યારે સમકિત થાય ત્યારે રાગ-દ્વેષમાંથી મુક્ત થવાય; ત્યારબાદ, વીતરાગતા આવે છે. તમામ તીર્થંકરો સંપૂર્ણ વીતરાગ થયા અને મોક્ષ પામ્યા.
*નિર્વાણ*
અરનાથ ભગવાનને ૩૩ ગણધરો હતા. આયુષ્યકાળ પૂરો થતાં અરનાથ ભગવાન સમેત શિખરજી પર્વત પરથી મોક્ષ પામ્યા. આપણે પણ એવી ભાવના કરીએ કે તીર્થંકર ભગવાન જે મોક્ષ પદને પામ્યા એ મારો પણ એ જ ધ્યેય છે; એકમેવ ધ્યેય છે; બીજો કોઈ ધ્યેય નથી.
૧૯ – તિર્થંકર (શ્રી મલ્લીનાથ ભગવાન)
મલ્લીનાથ ભગવાન હાલના વય ના ઓગણીસ્મા (૧૯) જૈન તીર્થંકર છે. મલ્લીનાથ ભગવાન એ માત્ર મહિલા તીર્થંકર હતા અને તેમનો જન્મ મીથીલા, બિહારમા થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ રાજા કુંભ અને માતા નુ નામ પ્રભાવતી દેવી હતું. તેમણે ૩૦૦ અન્ય પુરુષો અને સ્ત્રીઓ સાથે માર્ગષીર્ષ મહિનામાં ના તેજસ્વી અડધા અંતિમ દિવસે દીક્ષા લીધી હતી. માલિનાથ ભગવાને અશ્વિની નક્ષત્ર પર કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ મલ્લીનાથ ભગવાન અન્ય ૧૦૦૦ સંતો સાથે ફાગણ મહિનામાં ના તેજસ્વી અડધા ૧૨ દિવસે મુક્તી પ્રાપ્ત કરીહતી અને સમેત શિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
મલ્લીનાથ ભગવાન ૫૫,૦૦૦ વર્ષ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે ૫૪,૯૦૦ વિતાવ્યા હતા. મલ્લીનાથ ભગવાન ની ઊંચાઈ ૭૫ મીટર્સ (ધનુષ – ૨૫) હતી.
તિર્થંકર – શ્રી મલ્લીનાથ ભગવાન
પિતા – રાજા કુંભ
માતા – રાણી પ્રભાવતી દેવી
જન્મ સ્થાન – મીથીલા, બિહાર
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૫૪,૦૦૦ વર્ષ
ઉચાઈ – ૭૫ મીટર્સ
🌸પ્રભુ શ્રી મલ્લિનાથને ઓળખો…
——————-
(૦૧) સમ્યક્ત્વ પામ્યા પછીના ભવ – ત્રણ.
(૦૨) જન્મ સ્થળ અને દિક્ષા સ્થળ – મિથિલા નગરી (મથુરા).
(૦૩) તીર્થંકર નામકર્મ-મહાબલરાજાના ભવમાં.
(૦૪) દેવલોકનો અંતિમ ભવ – જયંત વિમાન – અનુત્તર.
(૦૫) ચ્યવન કલ્યાણક-ફાગણ સુદ- ૪ અને અશ્વિની નક્ષત્રમાં.
(૦૬) માતાનું નામ – પ્રભાવતી રાણી અને પિતાનું નામ – કુંભ રાજા.
(૦૭) વંશ – ઇક્ષ્વાકુવંશ અને ગોત્ર – કાશ્યપ.
(૦૮) ગર્ભવાસ – ૯ માસ અને સાત દિવસ.
(૦૯) લાંછન – કુંભ અને વર્ણ – નીલો.
(૧૦) જન્મ કલ્યાણક – માગસર સુદ-૧૧ , અશ્વિની નક્ષત્રમાં.
(૧૧) શરીર પ્રમાણ – ૨૫ ધનુષ્ય.
(૧૨) દિક્ષા કલ્યાણક – માગસર સુદ – ૧૧ , અશ્વિની નક્ષત્રમાં.
(૧૩) કેટલા જણ સાથે દિક્ષા – ૩૦૦ રાજાઓ સાથે.
(૧૪) દિક્ષા શીબીકા – જયંતિ અને દિક્ષા તપ – અઠ્ઠમ.
(૧૫) પ્રથમ પારણું – મિથિલા નગરીમાં વિશ્વસેન રાજાએ ખીરથી કરાવ્યું.
(૧૬) છદ્મસ્થા અવસ્થા – એક અહોરાત્રી (એક પ્રહર).
(૧૭) કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક – અઠ્ઠમ તપ, મિથિલા નગરીમાં અશોકવૃક્ષની નીચે માગસર સુદ – ૧૧, અશ્વિની નક્ષત્રમાં થયું.
(૧૮) શાસનદેવ – કુબેર યક્ષ અને શાસનદેવી – વૈરોટ્યા(ધરણપ્રિયા) દેવી.
(૧૯) ચૈત્યવ્રુક્ષની ઉંચાઈ – ૩૦૦ ધનુષ્ય.
(૨૦) પ્રથમ દેશનાનો વિષય – સામાયિક ધર્મ .
(૨૧) સાધુ – ૪૦,૦૦૦ અને સાધ્વીજી – બંધુમતિ(વધુમતી) આદિ ૫૫,૦૦૦.
(૨૨) શ્રાવક – ૧,૮૩,૦૦૦ અને શ્રાવિકા -૩,૭૦,૦૦૦.
(૨૩) કેવળજ્ઞાની – ૨,૨૦૦, મન:પર્યવજ્ઞાની – ૧,૭૫૦ અને અવધિજ્ઞાની – ૨,૨૦૦.
(૨૪) ચૌદપૂર્વધર – ૬૬૮ અને વૈક્રિયલબ્ધિઘર – ૨,૯૦૦ તથા વાદી – ૧,૪૦૦.
(૨૫) આયુષ્ય – ૫૫ હજાર વર્ષ.
(૨૬) નિર્વાણ કલ્યાણક – ફાગણ સુદ-૧૨, અશ્વિની નક્ષત્રમાં.
(૨૭) મોક્ષ સ્થળ- સમ્મેતશિખર,
મોક્ષતપ – માસક્ષમણ અને
મોક્ષાસન – કાર્યોત્સર્ગાસન.
(૨૮) મોક્ષ સાથે – ૫૦૦ સાધુ
(૨૯) ગણધર – ઈન્દ્ર (અભિક્ષક) આદિ – ૨૮
(૩૦) શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામીનું અંતર – ૫૪ લાખ વર્ષ.
૨૦ – તિર્થંકર (શ્રી મુનિસુવ્રત ભગવાન)
મુનિસુવ્રત ભગવાન હાલના વય ના વીસમા (૨૦) જૈન તીર્થંકર છે. મુનિસુવ્રત ભગવાન નો જન્મ રાજગૃહા, બિહાર મા થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ રાજા સુમિત્રા અને માતા નુ નામ પદ્માવતી દેવી હતુ. જીવન લાંબા ગાળામાં બાદ તેઓ ૧૦૦૦ અન્ય પુરુષોની સાથે ફાગણ મહિના ના તેજસ્વી અડધા ૧૨મા દિવસે દીક્ષા લીધી હતી. દીક્ષા અને દુન્યવી જીવન ત્યાગ કર્યા ના ૧૧ મહિના પછી મુનિસુવ્રત ભગવાને ફાગણ મહિનાના અડધા અને શ્રવણ નક્ષત્ર ના ૧૨ મા દિવસે કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ. મુનિસુવ્રત ભગવાને અન્ય ૧૦૦૦ સંતો સાથે જેસ્થ મહિનાના ઘેરા અડધા ૯મા દિવસે મુક્તી મેળવી હતી અને સમેત શિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
મુનિસુવ્રત ભગવાન ૩૦,૦૦૦ વર્ષ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે ૭,૫૦૦ વર્ષ, ૧૧ મહિના ધ્યાન અને આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં વિતાવ્યા હતા. મુનિસુવ્રત ભગવાન ની ઊંચાઈ ૬૦ મીટર્સ (ધનુષ – ૨૦) હતી.
તિર્થંકર – શ્રી મુનિસુવ્રત ભગવાન
પિતા – રાજા સુમિત્રા
માતા – રાણી પદ્માવતી દેવી
જન્મ સ્થાન – રાજગૃહા, બિહાર
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૩૦,૦૦૦ વર્ષ
ઉચાઈ – ૬૦ મીટર્સ
૨૧ – તિર્થંકર (શ્રી નમિનાથ ભગવાન)
નમિનાથ ભગવાન હાલના એક્વીસ મા (૨૧) જૈન તીર્થંકર છે. નમિનાથ ભગવાન નો જન્મ મીથીલા, બિહારમા થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ રાજા વિજય અને માતા નુ નામ વાપરા દેવી હતુ. જીવન લાંબા ગાળામાં બાદ તેઓ ૧૦૦૦ અન્ય પુરુષોની સાથે આષાઢ ના મહિનામા દીક્ષા લીધી હતી. દીક્ષા અને દુન્યવી જીવન ત્યાગ કર્યા ના ૯ મહિના પછી ભગવાન નમિનાથ માર્ગષીર્ષ મહિનામાં ૧૧ દિવસે કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ અને અન્ય ૧૦૦૦ સંતો સાથે વૈશાખના મહિનામા મુક્તી મેળવી હતી અને સમેત શિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
નમિનાથ ભગવાન ૧૦,૦૦૦ વર્ષ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે ૨,૫૦૦ વર્ષ, ૯ મહિના ધ્યાન અને આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં વિતાવ્યા હતા. નમિનાથ ભગવાન ની ઊંચાઈ ૪૫ મીટર્સ (ધનુષ – ૧૫) હતી.
તિર્થંકર – શ્રી નમિનાથ ભગવાન
પિતા – રાજા વિજય
માતા – રાણી વાપરા દેવી
જન્મ સ્થાન – મીથીલા, બિહાર
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૧૦,૦૦૦ વર્ષ
ઉચાઈ – ૪૫ મીટર્સ
૨૨ – તિર્થંકર (શ્રી નેમિનાથ ભગવાન)
ભગવાન નેમિનાથ હાલના વય ના બાવીસમા (૨૨) જૈન તીર્થંકર છે. નેમિનાથ ભગવાન, શ્રી કૃષ્ણ સાથે જોડાયેલ છે અને શ્રી કૃષ્ણના યુવાન પિતરાઇ ભાઈ હતા. નેમિનાથ ભગવાન ની ઐતિહાસિક તારીખ ૩૧૦૦ બી.સી. આસપાસ હતી. ભગવાન નેમિનાથ અરીષ્ટનેમી તરીકે ઓળખાય છે. તેમની સાથે ભગવાન ઋષભાદેવ નો ઉલ્લેખ રૂગ્વેદમા કરવામાં આવ્યો છે.
નેમિનાથ ભગવાન નો જન્મ સૌરીપુર મા થયો હતો અન તેમના પિતા નુ નામ રાજા સમુદ્રવિજય અને માતા નુ નામ રાણી શિવાદેવી હતુ હતો. નેમિનાથ ભગવાન નો હરિવંશકૂલ મા થયો હતો અને તેમની જન્મ તારીખ ભારતીય કેલેન્ડરમાં શ્રાવના શુક્લ ના ૫ દિવસ છે. તીર્થંકર નેમિનાથ તમામ જીવ સાથે જોડાયેલ કર્મમાં નો નાશ કર્યો છે અને ગિરનાર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
તિર્થંકર – શ્રી નેમિનાથ ભગવાન
પિતા – રાજા સમુદ્રવિજય
માતા – રાણી શિવાદેવી
જન્મ સ્થાન – સૌરીપુર, ઉત્તરપ્રદેશ
નિર્વાણ સ્થળ – રેવાતગીરી, ગીરનાર, ગુજરાત
જીવન અવધી – ૧,૦૦૦ વર્ષ
ઉચાઈ – ૩૦ મીટર્સ
૨૩ – તિર્થંકર (શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાન)
પાર્શ્વનાથ ભગવાન હાલના વય ના ત્રેવીસમા (૨૩) જૈન તીર્થંકર છે. પાર્શ્વનાથ ભગવાન , મહાવીર સ્વામી ભગવાન થી ૨૫૦ વર્ષ આગળ હતા. પાર્શ્વનાથ ભગવાન નો જન્મ વારાણસી, ઉત્તરપ્રદેશ માં થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ રાજા આશ્વાસેન અને માતા નુ નામ વામા દેવી હતુ. જીવન લાંબા ગાળામાં પછી, તે ૩૦૦ અન્ય પુરુષોની સાથે પૌશ ના મહિનાના ઘેરા અડધા અગિયારમા દિવસે દીક્ષા લીધી હતી. દીક્ષા અને દુન્યવી જીવન ત્યાગ ૮૪ દિવસ પછી ભગવાન પાર્શ્વનાથ કાળી ચૈત્ર મહિનામા અને વિષાકા નક્ષત્ર ના ચોથા દિવસે કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
પાર્શ્વનાથ ભગવાન ના યક્ષ ધરણેન્દ્રા અને તેમના યક્ષિણી પદ્માવતી હતા અને પાર્શ્વનાથ ભગવાન ના જીવન માં તેમની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા હતી. પાર્શ્વનાથ ભગવાને અન્ય ૩૩ સંતો સાથે આષાઢ મહિના ના તેજસ્વી અડધા આઠમા દિવસે મુક્તી મેળવી અને સમેત શિખર પર્વત પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ.
પાર્શ્વનાથ ભગવાન ૧૦૦ વર્ષ જીવન જીવ્યા હતા, તપસ્વીઓ તરીકે ૭૦ વર્ષ, ૮૪ દિવસ ધ્યાન અને આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં વિતાવ્યા હતા. પાર્શ્વનાથ ભગવાન ની ઊંચાઈ ૭.૭૧ ફુટ (હાથ- ૯) હતુ.
તિર્થંકર – શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાન
પિતા – રાજા આશ્વાસેન
માતા – રાણી વામા દેવી
જન્મ સ્થાન – વારાણસી, ઉત્તરપ્રદેશ
નિર્વાણ સ્થળ – સમેત શીખરજી
જીવન અવધી – ૧૦૦ વર્ષ
ઉચાઈ – ૭.૭૧ ફુટ
🌸પ્રભુ શ્રી પાર્શ્વનાથને ઓળખો…
————————————–
(૦૧) સમ્યક્ત્વ પામ્યા પછીના ભવ – દસ.
(૦૨) જન્મ સ્થળ અને દિક્ષા સ્થળ – વારાણસી નગરીમાં.
(૦૩) તીર્થંકર નામકર્મ- સુવર્ણબાહુ રાજાના ભવમાં.
(૦૪) દેવલોકનો અંતિમ ભવ – પ્રાણત વિમાન.
(૦૫) ચ્યવન કલ્યાણક-ફાગણ વદ -૪, વિશાખા નક્ષત્ર અને વારાણસી નગરીમાં.
(૦૬) માતાનું નામ – વામા રાણી અને પિતાનું નામ – અશ્વસેન રાજા.
(૦૭) વંશ – ઇક્ષ્વાકુ વંશ અને ગોત્ર – કાશ્યપ.
(૦૮) ગર્ભવાસ- ૯ માસ અને ૬ દિવસ.
(૦૯) લંછન-સર્પ વર્ણ-નીલવર્ણ.
(૧૦) જન્મ કલ્યાણક – માગસર વદ-૧૦, વિશાખા નક્ષત્રમાં.
(૧૧) શરીર પ્રમાણ – નવ હાથ.
(૧૨) દિક્ષા કલ્યાણક – માગસર વદ-૧૧, વિશાખા નક્ષત્રમાં.
(૧૩) કેટલા જણ સાથે દિક્ષા – ૩૦૦ રાજાઓ સાથે.
(૧૪) દિક્ષા શીબીકા – વિશાલા અને દિક્ષા તપ – છઠ્ઠ તપ
(૧૫) પ્રથમ પારણું-કોપકટ નગરમાં ધન્યકુમારે ખીરથી કરાવ્યું.
(૧૬) છદ્મસ્થા અવસ્થા – ૮૪ દિવસ.
(૧૭) કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક – અઠ્ઠમ તપ, વારાણસી નગરીમાં ઘાતકી વૃક્ષની નીચે ફાગણ વદ-૪, વિશાખા નક્ષત્રમાં થયું.
(૧૮) શાસનદેવ – પાર્શ્વ યક્ષ અને શાસનદેવી – પદ્માવતી દેવી.
(૧૯) ચૈત્યવ્રુક્ષની ઉંચાઈ- ૨૭ ધનુષ.
(૨૦) પ્રથમ દેશનાનો વિષય- બાર વ્રત તથા કર્માદાનનું વર્ણન .
(૨૧) સાધુ – ૧૬,૦૦૦ અને સાધ્વીજી – પુષ્પચુલા આદિ ૩૮,૦૦૦.
(૨૨) શ્રાવક – ૧,૬૪,૦૦૦ અને શ્રાવિકા -૩,૭૭,૦૦૦.
(૨૩) કેવળજ્ઞાની – ૧,૦૦૦, મન:પર્યવજ્ઞાની – ૭૫૦ અને અવધિજ્ઞાની – ૧,૪૦૦.
(૨૪) ચૌદપૂર્વધર -૩૫૦ અને વૈક્રિયલબ્ધિઘર – ૧,૧૦૦ તથા વાદી – ૬૦૦.
(૨૫) આયુષ્ય – ૧૦૦ વર્ષ.
(૨૬) નિર્વાણ કલ્યાણક- શ્રાવણ સુદ – ૮, વિશાખા નક્ષત્રમાં.
(૨૭) મોક્ષસ્થળ- સમ્મેતશિખર, મોક્ષતપ – માસક્ષમણ અને મોક્ષાસન – કાર્યોત્સર્ગાસન.
(૨૮) મોક્ષ સાથે – ૩૩ સાધુ
(૨૯) ગણધર – આર્યદત્ત આદિ – ૧૦
(૩૦) શ્રી મહાવીર પ્રભુનું અંતર – ૨૫૦ વર્ષ.
૨૪ – તિર્થંકર (શ્રી મહાવીર સ્વામી)
મહાવીર સ્વામી ભગવાન હાલના વય ના સૌથી છેલ્લાચોવીસમા (૨૪) જૈન તીર્થંકર છે. ભગવાન મહાવીર ઍક રાજકુમારહતા જેમનુ બાળપણ નુ નામ વર્ધમાન હતું. મહાવીર સ્વામી નો જન્મ ૫૯૯ ઇ.સ. પૂર્વે કુંડલ્પુરમા થયો હતો. તેમના પિતા નુ નામ સિદ્ધાર્થ અને માતા નુ નામ ત્રિશલા હતુ. મહાવીર સ્વામી ના જન્મ પહેલાં માતા ત્રિશલા ને ચૌદ (૧૪) શુભ સપના જોયા હતા. આ સપના જ્યોતિષીઓ અનુવાદક કરતા કીધુ કે બાળક ક્યાં તો એક સમ્રાટ હશે અથવા તીર્થંકર.
જૈન પરંપરા માં એવું માનવામાં આવે છે કે તીર્થંકરના જન્મ પછી દેવતાઓના રાજા ઈંદ્ર તીર્થકરને મેરુપર્વત ઉપર લઈ જઈ દૂધ આદિથી તેમનો અભિષેક કરી તેમનો જન્મોત્સવ ઉજવે છે અને ત્યાર બાદ તેમની માતાને સોંપી દે છે. વર્ધમાન મહાવીરનો જન્મ દિવસ મહાવીર જન્મકલ્યાણક સ્વરૂપે ઉજવવામાં આવે છે જે વિશ્વના સૌ જૈનો માટે એક મહત્વપૂર્ણ તહેવાર હોય છે.
ત્રીસ વર્ષની ઊંમરે મહાવીરે સંસારનો ત્યાગ કર્યો. તેમણે તેમનું રાજ્ય , પરિવાર અને ભૌતિક સુખો આદિનો ત્યાગ કર્યો અને ૧૨ વર્ષ સંયમી જીવન ગાળ્યું. આ ૧૨ વર્ષ દરમ્યાન તેમણે મોટા ભાગનો સમય ધ્યાન અને આત્મચિંતનમાં ગાળ્યો. તેઓ માનવ, પ્રાણી અને વનસ્પતિ સહીત સર્વ જીવોની જતના કરતાં અને તેમને દુ:ખ ન પહોંચે તેનું ધ્યાન રાખતાં. તેમણે વસ્ત્રો સહિત વિશ્વની સર્વ ભૌતિક વસ્તુઓનો ત્યાગ કર્યો અને વીતરાગી ત્યાગમય જીવન જીવતાં. સાધના અને તપના સમય દરમિયાન તેમણે પોતાની ઈંદ્રીય પરના અનન્ય કાબુ અને સહનશીલતા નું પ્રદર્શન કર્યું. તેમની આવી વીરતાના પ્રદર્શનને કારણે તેમનું નામ મહાવીર પડ્યું. આધ્યાત્મીક સફરનો આ તેમનો સુવર્ણ કાળ હતો જેના અંતે તેમણે અરિહંત પદવી મેળવી. આત્માની મુક્તિ માટે મહાવીરે ચાર વસ્તુ જરુરી ગણાવી હતી, સમ્યક દર્શન (સાચો વિશ્વાસ) , સમ્યક જ્ઞાન (સાચું જ્ઞાન), સમ્યક ચરિત્ર (સાચી વર્તણૂક). જૈનત્વની સાચી વર્તણૂક સમ્યક ચરિત્રનું ના હાર્દમાં પાંચ મહાવ્રતો રહેલા છે:
– અહિંસા – કોઈ પણ સજીવને કાંઈ પણ હાનિ ન પહોંચાડવી
– સત્ય – હમેંશા સત્ય બોલવું;
– અસ્તેય – અયોગ્ય રીતે દેવાયલું કાંઈ ન લેવું;
– બ્રહ્મચાર્ય – મૈથુનીક આનંદ પ્રમોદથી દૂર રહેવું;
– અપરિગ્રહ – ભૈતિક સામગ્રીઓના સંગ્રહથી પરહેજી.
કલ્પસૂત્ર નામના જૈન ગ્રંથમાં મહાવીર સ્વામીના સંયમી જીવનનું ખૂબ વિસ્તારપૂર્વક વર્ણન કરવામાં આવેલું છે.
તિર્થંકર – શ્રી મહાવીર સ્વામી ભગવાન
પિતા – સિદ્ધાર્થ
માતા – ત્રિશલા
જન્મ સ્થાન — કુંડલ્પુરમા
નિર્વાણ સ્થળ – પાવાપુરી
જીવન અવધી – ૭૨ વર્ષ
ઉચાઈ – ૭ ફુટ
🏵️પ્રભુ શ્રી મહાવીર સ્વામીને ઓળખો…
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
(૦૧) સમ્યક્ત્વ પામ્યા પછીના ભવ – ૨૭.
(૦૨) જન્મ સ્થળ અને દિક્ષા સ્થળ – ક્ષત્રિયકુંડ નગરીમાં.
(૦૩) તીર્થંકર નામકર્મ- નંદન રાજાના ભવમાં.
(૦૪) દેવલોકનો અંતિમ ભવ – પ્રાણત દેવલોક.
(૦૫) ચ્યવન કલ્યાણક-અષાઢ સુદ-૬, હસ્તોત્તરા (ઉત્તરાષાઢા) નક્ષત્ર અને બ્રાહ્મણકુંડ નગરીમાં.
[દેવલોકમાંથી ચ્યવીને પ્રભુ પ્રથમ બ્રાહ્મણકુંડ નગરીમાં દેવાનંદાની કુક્ષિમાં અવતર્યા હતા. પ્રભુને ૮૨ દિવસ પછી હરિણૈગમેષી દેવે ક્ષત્રિયકુંડ નગરીમાં ત્રિશલારાણીની કુક્ષિમાં ભાદરવા વદ તેરસે, હસ્તોત્તરા નક્ષત્રમાં, સ્થાપિત કર્યા હતા.]
(૦૬) માતાનું નામ – ત્રિશલા દેવી અને પિતાનું નામ – સિદ્ધાર્થ રાજા.
(૦૭) વંશ – ઇક્ષ્વાકુ વંશ અને ગોત્ર – કાશ્યપ.
(૦૮) ગર્ભવાસ- ૯ માસ અને સાડા સાત દિવસ.
(૦૯) લંછન-સિંહ વર્ણ-સુવર્ણ.
(૧૦) જન્મ કલ્યાણક – ચૈત્ર સુદ-૧૩, હસ્તોત્તરા નક્ષત્રમાં.
(૧૧) શરીર પ્રમાણ – સાત હાથ.
(૧૨) દિક્ષા કલ્યાણક-કારતક વદ -૧૦, હસ્તોત્તરા નક્ષત્રમાં.
(૧૩) કેટલા જણ સાથે દિક્ષા-એકાકી.
(૧૪) દિક્ષા શીબીકા – ચંદ્રપ્રભા અને દિક્ષા તપ – છઠ્ઠ તપ
(૧૫) પ્રથમ પારણું-કોલ્લાક નગરીમાં બહુલ બ્રાહ્મણે ખીરથી કરાવ્યું.
(૧૬) છદ્મસ્થા અવસ્થા – સાડા બાર વર્ષ.
(૧૭) કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક – છઠ્ઠતપ, ક્ષત્રિયકુંડ નગરીમાં શાલિવૃક્ષની નીચે, ઋજુવાલિકા નદીના કિનારે વૈશાખ સુદ-૧૦, હસ્તોત્તરા નક્ષત્રમાં થયું.
(૧૮) શાસનદેવ – માતંગ યક્ષ અને શાસનદેવી – સિદ્ધાયિકા દેવી.
(૧૯) ચૈત્યવ્રુક્ષની ઉંચાઈ-૨૧ ધનુષ.
(૨૦) પ્રથમ દેશનાનો વિષય- યતી ધર્મ, ગૃહસ્થ ધર્મ, ગણધર વાદ .
(૨૧) સાધુ – ૧૪,૦૦૦ અને સાધ્વીજી – ચંદનબાળા આદિ ૩૬,૦૦૦.
(૨૨) શ્રાવક – ૧,૫૯,૦૦૦ અને શ્રાવિકા -૩,૧૮,૦૦૦.
(૨૩) કેવળજ્ઞાની – ૭૦૦, મન:પર્યવજ્ઞાની – ૫૦૦ અને અવધિજ્ઞાની – ૧,૩૦૦.
(૨૪) ચૌદપૂર્વધર -૩૦૦ અને વૈક્રિયલબ્ધિઘર – ૭૦૦ તથા વાદી – ૧,૪૦૦.
(૨૫) આયુષ્ય – ૭૨ વર્ષ.
(૨૬) નિર્વાણ કલ્યાણક – આસો વદ – ૩૦(અમાસ) સ્વાતિ નક્ષત્રમાં.
(૨૭) મોક્ષસ્થળ- પાવાપુરી, મોક્ષતપ – છઠ્ઠ અને મોક્ષાસન – પદ્માસન.
(૨૮) મોક્ષ સાથે – એકાકી
(૨૯) ગણધર – ઈન્દ્રભૂતિ ગૌતમ આદિ – ૧૧
(૩૦) ચરમ (છેલ્લા) તીર્થંકર. વીર પ્રભુનું શાસન ૨૧,૦૦૦ વર્ષ સુધી ચાલશે.